Ψηφιακή δημοκρατία στην ΕΕ: δυνατότητες και προκλήσεις
Πολλές είναι οι απειλές παραβίασης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης στο διαδίκτυο εξαιτίας των πολλών και σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων, που αναμένονται μέσα στο 2017 σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ.
Η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η καταμέτρηση των ψήφων δεν θα γίνει ηλεκτρονικά αλλά στις εκλογές που πραγματοποιούνται σήμερα, καθώς υπάρχουν αναφορές για πιθανές ηλεκτρονικές παραβιάσεις. Για τις εκλογικές διαδικασίες στη Ολλανδία χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικά μηχανήματα μέχρι το 2007, ωστόσο αργότερα αποδείχτηκε ότι τα μηχανήματα αυτά μπορούσαν εύκολα να παραβιαστούν και η ηλεκτρονική ψηφοφορία απαγορεύτηκε στην χώρα.
Από το 2012 μέχρι σήμερα η Γαλλία επέτρεπε στους Γάλλους πολίτες που ζούσαν στο εξωτερικό να ψηφίζουν ηλεκτρονικά, ωστόσο ο νόμος αυτός δεν θα ισχύσει στις εκλογές του Ιουνίου, καθώς υπάρχουν φόβοι για ηλεκτρονικές παραβιάσεις.
Ένα άλλο παράδειγμα έρχεται από την Εσθονία, όπου ηλεκτρονικές ψηφοφορίες για τοπικές και εθνικές εκλογικές διαδικασίες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οκτώ φορές από το 2005. Μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει αναφορές για παραβιάσεις.
Αναφερόμενη στο παράδειγμα της Εσθονίας, η έκθεση του ΕΚ επισημαίνει ότι για να είναι επιτυχής μια τυχόν υιοθέτηση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας σε άλλα κράτη, θα πρέπει να εκτιμηθεί κατά πόσον διασφαλίζεται η πραγματική συμμετοχή όλων των πολιτών και να αποτιμηθούν οι προκλήσεις καθώς και οι επιπτώσεις των διαφορετικών ή αποκλινουσών τεχνολογικών προσεγγίσεων. Τονίζει επίσης, ότι η ύπαρξη ασφαλών διαδικτυακών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας και ασφαλών υποδομών ηλεκτρονικών ταυτοτήτων αποτελούν σημαντικές προϋποθέσεις για μια επιτυχή ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Η έκθεση ορίζει την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και δημοκρατία ως:
– Ηλεκτρονική διακυβέρνηση: αναφέρεται στην εφαρμογή της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη λειτουργία του δημόσιου τομέα, ιδίως κατά την ηλεκτρονική παροχή πληροφοριών και υπηρεσιών στους πολίτες από τις δημόσιες υπηρεσίες (για παράδειγμα: πληρωμή προστίμου τροχαίας παράβασης).
– Ηλεκτρονική διακυβέρνηση: αναφέρεται στη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας οι οποίοι επιτρέπουν την ενσωμάτωση διάφορων ενδιαφερόμενων μερών για να εκφράσουν την άποψή τους σχετικά με τη διαδικασία χάραξης πολιτικών (για παράδειγμα, ηλεκτρονική διαβούλευση με πολίτες σχετικά με ενδεχόμενη αλλαγή ενός ορίου ταχύτητας ή τοπική διαβούλευση σχετικά με τον προϋπολογισμό).
– Ηλεκτρονική δημοκρατία: αναφέρεται στη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη δημιουργία διαύλων διαβούλευσης και συμμετοχής των πολιτών (για παράδειγμα: ηλεκτρονικό κοινοβούλιο, ηλεκτρονικές πρωτοβουλίες, ηλεκτρονική ψηφοφορία, ηλεκτρονική υποβολή αναφορών, ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις).
H Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, θεσπίστηκε το 2012 ώς ένα νέο μέσο συμμετοχής στη δημοκρατία στην ΕΕ. Παρέχει σε ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ τη δυνατότητα να συμμετέχουν άμεσα στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση.
Επίσης, οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν αναφορές. Η διαδικτυακή αυτή πύλη σχεδιάστηκε με τρόπο που επιτρέπει να υποβάλλεται η αναφορά ηλεκτρονικά, με τη βοήθεια μιας φιλικής προς τον χρήστη και οικείας διαδικασία εγγραφής· αλλά, σκοπός της είναι, επίσης, η ενημέρωση για τα ζητήματα που μας αναφέρονται από τρίτους, σε συνοπτική μορφή, και η παροχή πληροφοριών σχετικά με τις αναφορές που έχουν ήδη ληφθεί.