Πάσχα με κάψιμο του Ιούδα στην Ερμιόνη

Και φέτος το Πάσχα στην Ερμιόνη θα είναι ξεχωριστό. Όσοι βρεθούν τις Άγιες αυτές ημέρες στην όμορφη κωμόπολη της Ερμιονίδας, θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν τη μοναδική εμπειρία των επιτάφιων στα σοκάκια των φαναριών, το μεγαλείο της Ανάστασης και φυσικά την Κυριακή του Πάσχα το μοναδικό έθιμο του καψίματος του Ιούδα στο λιμάνι, ένα έθιμο που κρατάει 35 χρόνια.

ΤΟ ΕΘΙΜΟ

Το έθιμο αυτό λαμβάνει εδώ και δεκαετίες χώρα στο κεντρικό λιμάνι της Ερμιόνης, το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα. Τη διοργάνωση σήμερα έχει ο Δήμος και η Δημοτική Κοινότητα με τη συνεργασία του Αλιευτικού Συλλόγου. Μια ομάδα μελών του συλλόγου αναλαμβάνει δυο – τρεις μέρες πριν να φτιάξουν το ομοίωμα του Ιούδα. Είναι φτιαγμένο με μεράκι και φαντασία. Αποτελείται από έναν σιδερένιο σκελετό ντυμένο με μια ολόσωμη φόρμα μηχανικού μέσα στην οποία βάζουν άχυρα, ξύλα, γκαζάκια και ορισμένες κροτίδες, πετρέλαιο και λάδι, για να κρατήσει τη φλόγα περισσότερη ώρα. Στη μέση του σώματος τοποθετούν ένα βεγγαλικό, το οποίο πυροδοτούν την κατάλληλη ώρα. χρησιμοποιώντας υφάσματα. Το ομοίωμα αυτό τοποθετείται από τους ίδιους στο λιμάνι το Μεγάλο Σάββατο. Τον κρεμάνε σε μια σχεδία και τη μεταφέρουν μπροστά στο λιμάνι σε περίοπτη θέση, ρίχνοντας δύο άγκυρες, για να κρατηθεί.

Την Κυριακή του Πάσχα το βράδυ οι ψαράδες με τα καΐκια τους ξεκινάνε απ’ το γραφικό δασάκι Μπίστι (αρχαία ονομασία Ποσείδιον) της Ερμιόνης με αναμμένα καπνογόνα. Οι βάρκες αυτές κάνουν τρεις κύκλους γύρω απ’ το ομοίωμα και ο αρχηγός αναλαμβάνει την πυρπόληση του, ανάβοντας το βεγγαλικό που έβαλαν πρωτύτερα στον Ιούδα. Το θέαμα είναι εντυπωσιακό και συνοδεύεται από μουσική, πυροτεχνήματα και φωτοβολίδες. Πριν την εκδήλωση γίνεται μια ιστορική αναδρομή για το έθιμο και ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί από το χορευτικό τμήμα της Δημοτικής Κοινότητας σε χώρο δίπλα στο κεντρικό λιμάνι.

Στις αρχές του αιώνα το έθιμο γινόταν το απόγευμα της Ανάστασης, μετά την «Αγάπη». Έστηναν το ομοίωμα του Ιούδα στη δυτική είσοδο του Ναού των Ταξιαρχών, στην κορυφή ενός μεγάλου σωρού από πέτρες που θύμιζε «κρανίου τόπο» και στη συνέχεια του έβαζαν φωτιά. Το ομοίωμα του Ιούδα ήταν ένας πελώριος ανθρωπόμορφος δαίμονας φτιαγμένος από λινάτσα και τσουβάλια, παραγεμισμένος με άχυρα, φρούσουλα, μπαρούτι νίτρο, τρακατρούκες, φούσια και μια μεγάλη μπόμπα στην καρδιά. Του είχανε βαμμένο το πρόσωπο με πολλά χρώματα, ενώ τα χέρια με κόκκινο μίνιο, που συμβόλιζε το αίμα του δασκάλου του. Τριγύρω στο λαιμό του είχαν κρεμασμένα κέρατα και κέρατα ολόρθα στο κεφάλι του κάνοντας του να μοιάζει με σατανά. Κάτω από τα πόδια του σωριάζανε κλαριά και ξύλα και ένα κομμάτι ρετσίνι ξερό για προσάναμμα. Ο αρχηγός της παρέας που ετοίμασε το ομοίωμα του Ιούδα, πλησίαζε και του έβαζε φωτιά κρατώντας στο χέρι του το αναμμένο κερί της Ανάστασης. Οι φλόγες σιγά – σιγά μεταδίδονταν στο φρικτό πρόσωπο, από το οποίο δεν απέμενε τίποτα παρά μόνο στάχτη. Το έθιμο σιγά – σιγά ατόνησε και κάπου σταμάτησε.

Η αναβίωσή του ξεκινά το 1971 και γίνεται για πρώτη φορά στη θάλασσα από τους αείμνηστους Κοσμά Κοτταρά, Νούλη Γιαννάκο και Ασλάνη Μιχάλη. Μετά τη μεταπολίτευση συνεχίστηκε από τον πολιτιστικό σύλλογο «ΛΑΣΟ» σε συνεργασία με την κοινοτική αρχή.