Θα δοθεί τελικά μια ευκαιρία στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας;
Με επιστολή του ο «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΚΑΙ ΩΡΟΜΙΣΘΙΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ – ΠΑ.Σ.Σ.Δ.Ε», ο σύλλογος που εκπροσωπεί το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό όσων εργάζονται ή έχουν εργαστεί στο παρελθόν ως ωρομίσθιοι καθηγητές ή/και σύμβουλοι στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ), παρεμβαίνει ώστε να ενημερώσει κάθε ενδιαφερόμενο για τις απαράδεκτες φετινές συνθήκες λειτουργίας των σχολείων.
Όπως σημειώνεται: «Τα ΣΔΕ προσφέρουν σε χιλιάδες ενήλικους συμπολίτες μας μία δεύτερη ευκαιρία, ώστε να αποκτήσουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, που για διάφορους λόγους στερήθηκαν. Εφαρμόζουν καινοτόμες μεθόδους της εκπαίδευσης ενηλίκων και η φιλοσοφία τους είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν της συμβατικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Να σημειώσουμε πως πρόκειται για δράση συγχρηματοδοτούμενη από τον κρατικό προϋπολογισμό και το ΕΣΠΑ.
Όλοι εμείς που έχουμε υπηρετήσει και αγαπάμε τα ΣΔΕ, παρακολουθούμε με μεγάλη ανησυχία την συνεχιζόμενη απαξίωσή τους. Τα προβλήματα που ταλανίζουν τα σχολεία, αλλά και τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς και συμβούλους σε αυτά, δεν προέκυψαν φέτος. Στα ΣΔΕ εργαζόμαστε με απαράδεκτης διατύπωσης συμβάσεις έργου αντί για συμβάσεις εργασίας, χαρακτηριζόμαστε ως ωρομίσθιοι και όχι ως αναπληρωτές, ακόμη κι όταν δουλεύουμε 20 ώρες την εβδομάδα, η προϋπηρεσία μας αναγνωρίζεται σε μικρό μόνο ποσοστό για τους ενιαίους πίνακες αναπληρωτών, οι τοποθετήσεις μας γίνονται, σχεδόν πάντα, αρκετό χρόνο μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ενώ και η πληρωμή μας γίνεται με καθυστέρηση πολλών μηνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά το γραπτό αίτημα μας να πάρουμε εξηγήσεις για το θέμα της καθυστέρησης των πληρωμών, δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση.
Στο σημείο αυτό επιθυμούμε να καταγράψουμε, αναλυτικά, τα προβλήματα της φετινής σχολικής χρονιάς, τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν πρωτοφανή.
1. Η σχολική χρονιά στα ΣΔΕ ξεκινάει Σεπτέμβριο και ολοκληρώνεται 30 Ιουνίου. Για τη φετινή σχολική χρονιά (2016-17) η τοποθέτηση των ωρομίσθιων εκπαιδευτικών ξεκίνησε στις 2 Μαΐου 2017 και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.
Οι εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως προκύπτει και από το μεγάλο αριθμό τοποθετήσεων ωρομισθίων την έσχατη στιγμή, ήταν και είναι τεράστιες. Τα μαθήματα που (θα) διδάσκουν οι ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, είτε δεν έχουν διδαχθεί καθόλου, είτε έχουν διδαχθεί από εθελοντές ή περιστασιακά από τους μόνιμους αποσπασμένους, οι οποίοι δεν είχαν αποσπαστεί για αυτά τα μαθήματα. Αναρωτιόμαστε πότε θα προλάβουμε να γνωρίσουμε τους μαθητές μας, να κάνουμε μαζί τους το ταξίδι της γνώσης και πώς θα μπορέσουμε να τους αξιολογήσουμε επαρκώς. Μια αξιολόγηση που είναι απαραίτητη για να ολοκληρώσουν την χρονιά τους. Το Υπουργείο Παιδείας είναι -εκτός από εκτεθειμένο- υποχρεωμένο να εξηγήσει τους λόγους της πρωτοφανούς καθυστέρησης των προσλήψεων.
2. Για πρώτη φορά, από το 2000, που ξεκίνησαν να λειτουργούν τα ΣΔΕ στη χώρα μας, αναγνωρίστηκαν ώρες που πραγματοποιήθηκαν από εθελοντές, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά. Αυτό το οριακής νομιμότητας γεγονός, μια και οι εθελοντές δεν προβλέπεται να καλύπτουν μόνιμες ανάγκες των σχολείων, ενώ επιλέχτηκαν χωρίς κανέναν έλεγχο και με κριτήρια που κανείς δεν γνωρίζει, δημιούργησε αρκετά προβλήματα, ακόμα και σε επίπεδο εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η αναγνώριση των ωρών των εθελοντών αποτελεί σκάνδαλο, το οποίο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε δημόσια σχολεία.
3. Μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες των ΣΔΕ είναι η παρουσία σε αυτά, καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, συμβούλου ψυχολόγου και συμβούλου σταδιοδρομίας. Δυστυχώς, ενώ είμαστε στο τέλος του Μαΐου οι σύμβουλοι δεν έχουν ακόμα τοποθετηθεί στα σχολεία. Αναρωτιόμαστε, μάλλον ρητορικά, πότε θα προλάβουν να γνωρίσουν τους εκπαιδευόμενους και πώς θα μπορέσουν, στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που απομένει, να υλοποιήσουν το σημαντικό και μη αναπληρώσιμο έργο τους.
4. Το Υπουργείο Παιδείας, στη μάλλον πανικόβλητη προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την όλη κατάσταση, χώρισε τα σχολεία σε κατηγορίες, ανάλογα με το πόσα μαθήματα (δεν) έχουν διδαχτεί. Σχεδόν όλα τα σχολεία λειτουργούν με μία ώρα μαθημάτων επιπλέον την ημέρα, πολλά λειτουργούν και τα Σάββατα, ενώ περίπου τα μισά σχολεία της χώρας θα λειτουργήσουν μέχρι τις 31 Ιουλίου.
Πέρα από το προφανές πρόβλημα των καιρικών συνθηκών, που δεν επιτρέπουν την πραγματοποίηση μαθήματος μέχρι τα τέλη Ιουλίου (σε σχολεία που όχι μόνο δεν έχουν όχι κλιματισμό, αλλά ούτε ανεμιστήρες οροφής), υπάρχει το πολύ σοβαρό θέμα του ότι οι μαθητές είναι ενήλικοι και σε πολλές περιοχές της χώρας εργάζονται το καλοκαίρι, στον αγροτικό και τον τουριστικό τομέα. Δεν μπορούμε να ζητάμε από αυτούς τους ανθρώπους, εν μέσω της τραγικής οικονομικής κατάστασης που ζούμε, να εγκαταλείψουν την εργασία τους, που την έχουν απόλυτη ανάγκη, επειδή κάποιοι δεν έκαναν σωστά την δουλειά τους.
5. Παράλληλα, στη λογική της εξοικονόμησης πόρων και της πάση θυσίας ολοκλήρωσης του σχολικού έτους, οι υπεύθυνοι του Υπουργείου Παιδείας και του ΙΝΕΔΙΒΙΜ (Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης) αποφάσισαν να μην εγκρίνουν καμία ώρα αναπλήρωσης για μαθήματα που διδάχτηκαν, ακόμα και περιστασιακά, από εθελοντές. Επιπλέον, με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες, που μας έχουν δώσει μέλη του συλλόγου μας, δεν είναι βέβαιο ότι έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι ώρες που έχουν αναγνωριστεί ως διδαχθείσες.
Πιστεύουμε πως πρόκειται για υποβάθμιση του θεσμού, όταν καλούμαστε να βάλουμε την υπογραφή μας σε απολυτήρια που δίνονται με αυτό τον τρόπο, ενώ οι εκπαιδευόμενοί μας στερούνται την δυνατότητα να λάβουν τις γνώσεις, που με τόσο πάθος αναζητούν και με τόσο μεράκι θέλουμε να δώσουμε.
6. Μια σειρά από ενέργειες των εμπλεκόμενων φορέων συνέβαλαν, σε αριθμό περιπτώσεων, στην υποβάθμιση του επιπέδου των ωρομίσθιων εκπαιδευτικών, γεγονός το οποίο έχει πάντα επιπτώσεις στην ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Αφενός με τη μείωση της μοριοδότησης της προϋπηρεσίας και της επιμόρφωσης στα ΣΔΕ (αντίστοιχη μείωση υπήρξε και για τους συμβούλους) και αφετέρου με τις αλλαγές στην ανάθεση του Περιβαλλοντικού Γραμματισμού. Τα παραπάνω γεγονότα έφεραν εκτός ΣΔΕ έμπειρο και ικανό προσωπικό, κάτι που μπορεί εύκολα να αποδειχθεί με μία απλή ανάγνωση των σχετικών πινάκων. Οι απαντήσεις ή δεν δόθηκαν ποτέ ή ήταν προσχηματικές, υποκρύπτοντας, πιθανά, τις πραγματικές αιτίες αυτών των ενεργειών.
7. Τέλος, κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ένα νέο, αυτοματοποιημένο, σύστημα πρόσληψης/ανάθεσης ωρών στους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς των ΣΔΕ, που εμφάνισε σοβαρές δυσλειτουργίες. Οι συνάδελφοι δεν είχαν ενημερωθεί για τις ιδιαιτερότητες του συστήματος, ενώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής τους, δεν γνώριζαν ούτε τα κενά στα σχολεία ούτε τις ώρες αναπλήρωσης σε καθένα απ’ αυτά. Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα συνάδελφοι που προηγούνταν στους πίνακες κατάταξης να μην προσληφθούν ή να αναλάβουν λιγότερες ώρες από συναδέλφους που βρίσκονταν αρκετά πιο χαμηλά. Με άλλα λόγια, ο παράγοντας τύχη έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στις φετινές προσλήψεις/αναθέσεις, αλλοιώνοντας -και στο σημείο αυτό- την αρχή της αξιοκρατίας.
Είμαστε, πλέον, βέβαιοι ότι οι υπεύθυνοι για την λειτουργία των ΣΔΕ, δηλαδή το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, έχουν συμπεριφερθεί στον θεσμό με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Εμείς, ως ΠΑΣΣΔΕ, προσπαθούμε από την ίδρυση του συλλόγου, στις αρχές του 2016, να προλάβουμε όλα αυτά τα προβλήματα, αλλά αντιμετωπίσαμε ανθρώπους που φαίνεται να έχουν διαφορετική λογική. Στόχος τους είναι, πάνω από όλα, η προσχηματική ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς, με το ελάχιστο δυνατό κόστος σε χρήματα. Δεν τους ενδιαφέρουν οι εκπαιδευόμενοι. Δεν τους ενδιαφέρουν οι ωρομίσθιοι καθηγητές και οι σύμβουλοι. Δεν τους ενδιαφέρει η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου.
Τα ΣΔΕ είναι θεσμός που προσφέρει σπουδαίο κοινωνικό έργο, αφού δίνει μια δεύτερη ευκαιρία σε ανθρώπους που το εκπαιδευτικό σύστημα τους έβαλε στο περιθώριο και έχει ανάγκη από άτομα που το αντιλαμβάνονται και βάζουν τον άνθρωπο και την μάθηση στη πρώτη θέση. Όταν ξεκίνησαν έφεραν ένα νέο αέρα στην εκπαίδευση της χώρας μας και, παράλληλα, μεγάλες προσδοκίες. Το έργο τους αναγνωρίστηκε από όλους τους εμπλεκόμενους και αρκετά από τα καινοτόμα στοιχεία τους έχουν εισαχθεί, πλέον, και στην συμβατική εκπαίδευση. Κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά τα ΣΔΕ έχουν δεχτεί τόσο ισχυρά πλήγματα, που κινδυνεύουν να ευτελιστούν στα μάτια των πολιτών.
Θα αναλάβει, επιτέλους, κάποιος την ευθύνη για τη φετινή κατάσταση και αν ναι ποιες σκοπεύει να είναι οι ενέργειές του;
Θα δοθεί τελικά μια ευκαιρία στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας;»
