Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης στον αγροδιατροφικό τομέα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου
Στα πλαίσια διεξαγωγής του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Gaia Επιχειρείν στην Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο με κεντρικό θέμα «Καινοτομία & γνώση στον πρωτογενή τομέα: Απελευθερώνοντας τη δυναμική της υπαίθρου», στο οποίο ήταν ομιλητής για το 3ο workshop, έξυπνη εξειδίκευση, ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα & Δασικής Πολιτικής της Περιφέρειας Πελοποννήσου κ. Αθανάσιος Γκίκας, αναλύθηκε διεξοδικά η δυναμική αλλά και ο τρόπος αξιοποίησής της στον Πρωτογενή Τομέα της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Η Έξυπνη Εξειδίκευση στοχεύει στον εντοπισμό των μοναδικών χαρακτηριστικών της Περιφέρειας Πελοποννήσου, επισημαίνοντας τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας, εστιάζει στους κλάδους-πρωταθλητές της περιφερειακής οικονομίας και στοχεύει στην ενίσχυση των περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας, την μεγιστοποίηση των ροών γνώσης και διάχυση των οφελών της καινοτομίας σε όλο το εύρος της περιφερειακής οικονομίας.
Μέσα από την Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης εντοπίζονται τα μοναδικά χαρακτηριστικά, οι δυνατότητες και τα μέσα της Περιφέρειας Πελ/σου, δίνοντας έμφαση στην αποτελεσματική εμπλοκή των τοπικών και δημοσίων φορέων, Επιμελητηρίων και Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Κύριος τομέας προτεραιότητας που προκύπτει από την Έξυπνη Εξειδίκευση είναι ο Αγροδιατροφικός Τομέας
Το ΑΕΠ (σε όρους μονάδων αγοραστικής δύναμης PPP) έφτανε το 71% του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2010, έναντι του 87% για τη χώρα (σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat 2011) .
Ο πρωτογενής τομέας συμβάλει στην οικονομία της Περιφέρειας κατά 7,1% (έναντι 3,4% για τη χώρα), (σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat 2011) .
Είναι απαραίτητη η παρέμβαση σε συγκεκριμένα σημεία της αλυσίδας αξίας της αγροδιατροφής.
Ελιά – Eλαιόλαδο
Αμπέλι – Οίνος
Εσπεριδοειδή – Χυμοί
Οπωρολαχανικά – Θερμοκηπιακές καλλιέργειες
Αιγοπροβατοτροφία – Γαλακτοκομικά προϊόντα
ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ:
Α) Παραγωγή γνώσης και εφαρμοσμένης τεχνογνωσίας
Α1) Στοχευμένα συνεργατικά ερευνητικά και τεχνολογικά έργα για την επίλυση τεχνολογικών προκλήσεων στους τομείς:
Πιστοποίησης προέλευσης προϊόντων, με έμφαση στον κλάδο του ελαιολάδου.
Αξιοποίηση εμπειρίας ΤΕΙ Πελ/σου και διασύνδεσης με τοπικά παραγωγικά κυκλώματα.
Δημιουργία εμπορικών σημάτων, κατοχύρωση ποιοτικών χαρακτηριστικών κάθε ποικιλίας.
Διαφοροποίηση συσκευασίας
Συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ γευσιγνωσίας – οργάνωση αντίστοιχων εκδηλώσεων στην Περιφέρεια
Βελτίωση και διατήρηση πολ/κου υλικού, αύξηση παραγωγικότητας και ποιότητας φυτικού και ζωικού κεφαλαίου
Πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό τοπικών ποικιλιών αμπελιού (μοσχοφίλερο, αγιωργίτικο οπωροκηπευτικών (τσακώνικη μελιτζάνα, μήλα Τριπόλεως)
Επιστημονική υποστήριξη σε θέματα φυτοπροστασίας στο αμπέλι.
Καθαρότητα και πιστοποίηση φυλών ζωικού κεφαλαίου – προώθηση φέτας.
Πιστοποίηση γευσιγνωστικών χαρακτηριστικών προϊόντων – ανάδειξη διατροφικών πλεονεκτημάτων :
Γονιδιωματικές τεχνολογίες για ειδικές κατηγορίες πληθυσμού (τρόφιμα χωρίς γλουτένη)
Βιομηχανία και Ασφάλεια Τροφίμων (ευαισθησία καταναλωτή σε θέματα ασφάλειας τροφίμων)
Τεχνολογίες έξυπνης συσκευασίας, συντήρησης και διακίνησης τροφίμων.
Α2) Οριζόντια υποστηρικτικά έργα για την επίλυση τεχνολογικών και οικονομικών προκλήσεων:
Ενεργειακή εξοικονόμηση και αποδοτικότητα.
Μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος
Μείωση κόστους παραγωγής – κόστους συγκομιδής
Οργανωσιακή καινοτομία (μέτρηση και βελτίωση ποιότητας, branding, marketing).
Κτηνοτροφικά πάρκα και τεχνητοί λειμώνες.
Ερευνητικές και τεχνολογικές υποδομές
Δικτύωση ερευνητικών φορέων στον αγροδιατροφικό τομέα
Υποστήριξη ερευνητικών έργων και συμμετοχή σε αυτά για τον γονιδιωματικό έλεγχο και ταυτοποίηση πρώτων υλών και προϊόντων.
Β) Διάχυση και αξιοποίηση γνώσης/αξιοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας-καινοτομίας
Clustering – Δικτυώσεις επιχειρήσεων αγροδιατροφικού τομέα
Δημιουργία Περιφερειακού Κέντρου Επιχειρηματικής Καινοτομίας – γραφεία μεταφοράς τεχνογνωσίας στον αγροδιατροφικό τομέα.
Κινητικότητα ερευνητών στις επιχειρήσεις του α/δ τομέα και προσέλκυση εργαζομένων με υψηλό βαθμό κατάρτισης.
Βράβευση καινοτομικών ιδεών και υποστήριξη ανάπτυξης start-ups στο α/δ τομέα.
Διαπιστευμένα εργαστήρια για ελέγχους ποιότητας και πιστοποίηση ποικιλιών.
Αύξηση προστιθέμενης αξίας αγροτικών και μεταποιημένων προϊόντων με ανάδειξη των ιδιαίτερων οργανοληπτικών χαρακτηριστικών (ειδικά για ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα).
Ενίσχυση συνεργασίας πρωτογενούς τομέα με μεταποίηση (συμβολαιακή, ολοκληρωμένη γεωργία, γεωργία ακριβείας κλπ).
Ανάπτυξη νέων προϊόντων για ειδικές ομάδες καταναλωτών και για ειδικές χρήσεις.
Υποδομές και πιλοτικές μονάδες για την παροχή τεχνολογικών υπηρεσιών (νέα προϊόντα, συσκευασία).
Συνεργατική καινοτομία με τουρισμό και γαστρονομία.
Αξιοποίηση χρηματοδοτικών και εγγυοδοτικών σχημάτων/εργαλείων.
Εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού σε καινοτόμες πρακτικές και μέσα αλλά και στελεχών διοίκησης σε θέματα διαχείρισης καινοτομίας.
Υποστήριξη βιομηχανικών διδακτορικών.
Περιφερειακή βιομηχανική πολιτική
Προτείνεται η Σύσταση Περιφερειακού Συμβουλίου Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΠΣΚ) με ευρεία εκπροσώπηση φορέων. Το Συμβούλιο θα έχει γνωμοδοτικό ρόλο σε θέματα προώθησης της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας και θα προωθεί τον συντονισμό των δράσεων
Επίσης θα συνεπικουρείται από το Κέντρο Μεταφοράς Τεχνολογίας και Καινοτομίας Πελ/σου. Το Κέντρο θα αναλαμβάνει την υλοποίηση και τον συντονισμό δράσεων που προάγουν την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στις επιχειρήσεις.
