Η Πολιτιστική μας κληρονομιά και το παράδειγμα της Ιταλίας

Το θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι προφανές, αλλά ποιος ασχολείται πραγματικά με αυτή; Χρειαζόμαστε να δούμε πράξεις βαρβαρότητας για να καταλάβουμε την αξία του πολιτισμού;

Επειδή ζούμε μέσα στον ίδιο τον πολιτισμό, θωρούμε ότι αυτός είναι φυσιολογικός. Το πρόβλημα είναι ότι η συνήθεια σκοτώνει τη σκέψη και πρέπει να υπάρξει η συνειδητοποίηση του κινδύνου για να κάνουμε την απαραίτητη πράξη της προστασίας. Διότι δίχως προστασία με την καθημερινή χρήση του περιβάλλοντος, υπάρχει φθορά. Και τα μνημεία που ανήκουν ήδη στην κληρονομιά της Ανθρωπότητας, φθείρονται λόγω των κοινωνιών της λήθης που δεν ασχολούνται με τις διαχρονικές αξίες.

Έτσι καταλαβαίνουμε γιατί το παράδειγμα της Ιταλίας είναι τόσο εντυπωσιακό, με την απόφαση που πάρθηκε να δοθούν 300 εκατομμύρια ευρώ για να προστατευτούν τα θεμέλια της Βενετίας, τα μεσαιωνικά τείχη της Σιένα και το χρυσό παλάτι του αυτοκράτορα Νέρωνα. Αυτό είναι παράδειγμα προς μίμηση για κάθε χώρα πολιτισμού. Πρέπει όμως η καθεμία ν’ αντιληφθεί ότι δεν είναι μόνο και μόνο μία χώρα αλλά κι ένα κομμάτι της Ανθρωπότητας. Διότι αυτά τα μνημεία δεν έχουν μόνο μία εθνική εμβέλεια. Στην ουσία πρέπει να νιώθουμε υπεύθυνοι για αυτήν την κληρονομιά και να μην θεωρούμε ότι είναι απλώς ιδιοκτησία μας. Διότι δίχως την επίγνωση της αξίας τους, σιγά σιγά τα χάνουμε, γιατί δεν τα προστατεύουμε.

Η Ιταλία έχει δείξει έμπρακτα ότι δίνει σημασία στο θεσμό των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αφού έχει ήδη 49 Μνημεία, τώρα όμως δείχνει και την πορεία της προστασίας. Στην Ελλάδα έχουμε μόνο 17 προς το παρόν ας ακολουθήσουμε λοιπόν το παράδειγμά της.

Ιταλία – Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Βραχογραφίες στη Βαλκαμόνικα (1979)
Εκκλησία και Δομινικανό Μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε με το “Μυστικό Δείπνο” του Λεονάρντο ντα Βίντσι (1980)
Ιστορικό κέντρο της Ρώμης, οι ιδιοκτησίες της Αγίας Έδρας στο Βατικανό και η εκκλησία του San Paolo Fuori le Mura (Άγιος Παύλος εκτός των τειχών) (1980, 1990) 
Ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας (1982)
Πλατεία του Ντουόμο, Πίζα (1987)
Η Βενετία και η λιμνοθάλασσά της (1987)
Ιστορικό κέντρο του Σαν Τσιμινιάνο (1990)
I Sassi di Matera (τα όρη της Ματέρα) (1993)
Πόλη της Βιτσέντσα και οι Βίλλες του Παλάντιο στο Βένετο (1994, 1996)
Κρέσπι ντ’ Άντα (1995)
Φερράρα, Πόλη της Αναγέννησης και το δέλτα του Πάδου (1995, 1999)
Ιστορικό κέντρο της Νάπολης (1995)
Ιστορικό κέντρο της Σιένα (1995)
Καστέλ ντελ Μόντε (1996)
Πρωτοχριστιανικά μνημεία της Ραβέννα (1996)
Ιστορικό κέντρο της πόλης της Πιέντσα (1996)
Οι τρούλοι του Αλμπερομπέλο (1996)
Βασιλικό ανάκτορο του 18ου αιώνα στην Καζέρτα, με το Πάρκο, το Υδραγωγείο του Βανβιτέλι και το Σύμπλεγμα του Σαν Λεύκιο (1997)
Αρχαιολογικός χώρος του Αγκριτζέντο (1997)
Αρχαιολογικοί χώροι της Πομπηίας, του Ερκουλάνουμ και Τόρε Ανουντσιάτα (1997)
Βοτανικός Κήπος (Orto Botanico), Πάδοβα (1997)
Καθεδρικός ναός της Μόντενα, Τόρε Τσίβικα και Πιάτσα Γκράντε, Μόντενα (1997)
Ακτή του Αμάλφι (1997)
Πορτοβένερε, Τσίνκους Τέρς και τα Νησιά Παλμαρία, Τίνο και Τίνετο (1997)
Κατοικίες του Βασιλικού Οίκου της Σαβοΐας (1997)
Σου Νουράξι του Μπαρουμίνι (Σαρδηνία) (1997)
Ρωμαϊκή βίλα του Καζάλε(1997)
Αρχαιολογικός χώρος και Πατριαρχική Βασιλική της Ακουλέια (1998)
Σιλέντο και Εθνικό Πάρκο Βάλο ντι Ντιάνο με τους αρχαιολογικούς χώρους της Ποσειδωνίας (Paestum) και Βέλια και την Σερτόζα ντι Πάντουλα (1998)
Ιστορικό Κέντρο του Ουρμπίνο (1998)
Βίλα του Αδριανού (Τίβολι) (1999)
Ασίζη, η Βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου και Άλλες Φραγκισκανικές Τοποθεσίες (2000)
Πόλη της Βερόνα (2000)
Αιολίδες Νήσοι (2000)
Βίλα ντ’ Έστε, Τίβολι (2001)
Ύστερες Μπαρόκ πόλεις του Βαλ ντι Νότο (Νοτιανατολική Σικελία) (South-eastern Sicily) (2002)
Ιερά Όρη του Πεδεμοντίου και της Λομβαρδίας (2003)
Ετρουσκικές νεκροπόλεις του Σερβετέρι και της Ταρκίνια (2004)
Βαλ ντ’ Όρτσια (2004)
Συρακούσες και η Βραχώδης Νεκροπόλη της Παντάλικα (2005)
Γένοβα: το Στράντε Νουόβε και το σύστημα των ανακτόρων Ρόλι (2006)
Μάντοβα και Σαμπιονέτα (2008)
Ρετιανός Σιδηρόδρομος Άλμπουλα – Μπέρνινα (Rhaetian Railway in the Albula / Bernina Landscapes)- (2008) 
Δολομιτικές Άλπεις (2009)
Λογγοβάρδοι στην Ιταλία. Τόποι της δύναμης (568 – 774 μ.Χ.) (Longobards in Italy. Places of the power (568-774 A.D.)) – (2011)
Προϊστορικά Καταλύματα των Άλπεων (Prehistoric Pile dwellings around the Alps) – (2011) 
Αίτνα- (2013)
Βίλες και Κήποι των Μεδίκων στην Τοσκάνη – (2013)
Το τοπίο με τους αμπελώνες στο Πεδεμόντιο: Λάνγκε-Ροέρο και Μονφεράτο – (2014)
Αραβοβυζαντινό Παλέρμο και οι καθεδρικοί ναοί της Τσεφαλού και του Μονρεάλε – (2015)

Νίκος Λυγερός