Οι μικρομεσαίοι φτωχοί του Μακρόν και η Ελλάδα

ΑΠΟΣΤΟΛΗ – ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ:  ΑΚΗΣ ΓΚΑΤΖΙΟΣ  

Λίγα 24ωρα πριν ξεσπάσει το κίνημα των κίτρινων γιλέκων στη Γαλλία του Μακρόν, καταγράψαμε την κατάσταση που βιώνει η μικρομεσαία τάξη στην Ευρώπη. Εικόνες που είδαμε στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια της κρίσης, είναι πλέον καθημερινότητα στην Ευρώπη. Δεν είναι πλέον στους δρόμους μόνο οι Κλοσάρ, που έχουν κάνει από επιλογή τρόπο ζωής αυτό τον τρόπο διαβίωσης. Είναι πλέον οι άστεγοι από ανάγκη, οι ζητιάνοι και φτωχοί που δεν μπορούν να διατηρήσουν στέγη.

Η λέξη κλοσάρ (clochard), στην κυριολεξία σημαίνει αλήτης. Χρησιμοποιείται όμως στην Ευρώπη για να χαρακτηριστεί ο άστεγος, ο οποίος βέβαια σε κάποιες περιπτώσεις ζει αυτόν τον τρόπο ζωής κατ΄ επιλογήν. Επειδή το θέλει. Όμως τα τελευταία χρόνια λίγοι είναι οι κλοσάρ που επέλεξαν για τον ένα ή τον άλλο λόγο, αυτό τον τρόπο ζωής, επειδή το θέλουν. Η πλειοψηφία τους πλέον εξαναγκάζεται, ωθείται εκεί, επειδή έχει μείνει χωρίς οικογένεια, χωρίς δουλειά, χωρίς σπίτι, χωρίς μεροκάματο.

Η Ευρώπη πλέον στο ρυθμό της άγριας καθημερινότητας των κλοσάρ, που ζουν κάτω από τραγικές συνθήκες. Ντόπιοι, αλλά και εξαθλιωμένοι οικονομικοί μετανάστες, άνθρωποι που κάποτε ήταν αθέατοι για τον τουρίστα, όμως πλέον ζουν και ζητιανεύουν στις πιο δημοφιλείς γειτονιές. Παντού. 

Ανάλογες εικόνες είδαμε τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και στην Ελλάδα. Τόσο στην επαρχία, όσο και στις μεγαλουπόλεις, άνθρωποι που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, αναζητούν ένα κομμάτι ψωμί στους κάδους των απορριμμάτων, ή κλέβουν γάλα από τα ράφια των σουπερμάρκετ για να δώσουν στα παιδιά τους. Σε έξαρση ήταν το φαινόμενο αυτό, στα πρώτα χρόνια της κρίσης, ωστόσο και σήμερα αν και μειωμένο – λόγω της έγκαιρης αντίδρασης του όποιου κοινωνικού κράτους έχει απομείνει –  συνεχίζεται. Οι πραγματικά φτωχοί όμως που συνεχίζουν να υπάρχουν στην Ελλάδα και ξεχειμωνιάζουν χωρίς θέρμανση και ρεύμα είναι πραγματικά πολλοί. Είναι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας.

Φτωχοί στην Ευρώπη και Ελλάδα. Ποια είναι η πρώτη σκέψη που κάνετε, φέρνοντας στο μυαλό σας τις εικόνες αυτών των ανθρώπων που συναντάμε στους δρόμους της Ευρώπης;

Το ερώτημα αυτό θέσαμε σε τέσσερις Έλληνες ευρωβουλευτές διαφορετικών πολιτικών αποχρώσεων, οι απαντήσεις των οποίων δείχνουν μια εντελώς διαφορετική θεώρηση των πραγμάτων και διαφορετική ερμηνεία των αιτίων. 

 

Μανώλης Κεφαλογιάννης (Ευρωβουλευτής της ΝΔ (ΕΛΚ) και επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο):

Βλέπω κάθε μέρα αυτές τις εικόνες και στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Δόξα σοι ο Θεός που είμαστε Έλληνες. Γιατί έχουμε μια μεγάλη προίκα, που δεν την αναγνωρίζουμε και που δεν την έχουμε χάσει ακόμα τελείως: Την Ελληνική οικογένεια. 

Η Ελληνική οικογένεια είναι ο δείκτης προστασίας μας. Η Ελληνική οικογένεια είναι αυτή που δεν μας αφήνει να πάμε στο τελευταίο σκαλοπάτι, στου κακού τη στράτα, που βλέπετε εδώ, με τους ανθρώπους που μένουν στους δρόμους, στις πιο πλούσιες περιοχές του πλανήτη, όπως είναι η περιοχή του Στρασβούργου ή όπως είναι η περιοχή των Βρυξελλών. Αλλά δόξα σοι ο Θεός στους γονείς μας και στους παππούδες μας, που μας έχουν δώσει αυτή τη μεγάλη προίκα της Ελληνικής κοινωνίας. Αυτοί οι άνθρωποι που βλέπετε εδώ πέρα δεν έχουν οικογένειες. Δεν υπάρχει οικογένεια. Στη Βόρεια Ευρώπη, κατά 75% τα παιδιά στο σχολείο είναι μονογονεϊκών οικογενειών και το υπόλοιπο είναι χωρισμένων οικογενειών. Και αν δεν υπήρχε το κράτος πρόνοιας από αυτές τις χώρες, όλα αυτά τα παιδιά θα ήταν στους δρόμους.

Εμείς που δεν έχουμε κράτος πρόνοιας στην Ελλάδα, αν μπορούμε να επιβιώνουμε, επιβιώνουμε όχι από το χαρτζιλίκι που δίνει ο παππούς από τις συντάξεις, αλλά από το θεσμό της Ελληνικής οικογένειας, που όλοι είμαστε μαζί, που στο δύσκολο σημείο και στη δύσκολη ώρα ο ένας συνδράμει στον άλλο. Δεν είμαστε άγνωστοι μεταξύ ανθρώπων, δεν έχουμε γυρίσει ακόμα την πλάτη. Αυτό εγώ πιστεύω και θέλω να το διατηρήσουμε ως κόρη οφθαλμού.

Όσο για τα οικονομικά προβλήματα. Ναι, περνάμε πολύ μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Υπάρχει τεράστια ανεργία. Ας βάλουμε μυαλό. Διότι, αν έχουμε σήμερα δέκα, είκοσι, τριάντα χιλιάδες Έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό, είναι ανοησία και ιδεοληψία χειρίστου είδους να μην έχουμε αυτά τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Ξέρετε πόσοι Έλληνες σπουδάζουν στη Φιλιππούπολη, που είναι 25 χιλιόμετρα από τα σύνορά μας στη Θράκη; Παραπάνω από πέντε χιλιάδες. Δεν είμαστε ηλίθιοι να μην τους έχουμε στην Κομοτηνή;

Οι ιδεοληψίες λοιπόν στην αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι αστείες αν δεν συμπεριλαμβάνεται η αναθεώρηση του άρθρου 16; Είναι τόσο απλά τα πράγματα. Εσείς, που είστε στην επικοινωνία και έχετε τέτοια εμπειρία, δεν θα μπορούσατε να είστε ένας άνθρωπος θα συνεργαζόταν με ένα πανεπιστήμιο; Ο γιος σας ή ένα παιδί δεν θα μπορούσε να είναι γραμματέας ή ο καθηγητής εκεί; Ένας φτωχός άνθρωπος που βρίσκεται σε δύσκολη θέση ή σε φτωχοποίηση, δεν θα μπορούσε να έχει μια θέση, από κηπουρός μέχρι καθαριστής, μέχρι κατασκευαστής, μέχρι οτιδήποτε; Αυτά χρειάζονται πάρα πολύ μυαλό; Αλλά εδώ πρέπει να ανοίξουμε την καρδιά μας και το μυαλό μας. Δεν ζούμε έχοντας τα μάτια μας στον προ – προηγούμενο αιώνα του μαρξισμού και του λενινισμού. Ούτε ο Μάξ, ούτε καλά – καλά ο Λένιν, αν δεν είχαν στο μυαλό τους μόνο την επανάσταση, δεν θα ήταν σήμερα ούτε μαρξιστές, ούτε λενινιστές. Οραματιζόμαστε μια χώρα που το πιο φτωχό παιδί μέσα σε μια γενιά, θα μπορέσει να ικανοποιήσει όλες του τις φιλοδοξίες και θα προσφέρει στον τόπο του και στην Ευρώπη τα μέγιστα, ξεκινώντας από το πιο απομακρυσμένο χωριό και διοικώντας την Ευρώπη.

 

 Στέλιος Κούλογλου (Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς / Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών):

 

Αυτή τη στιγμή, η κοινωνική και πολιτική κρίση η οποία ξεκίνησε από τις χώρες του νότου, έχει φτάσει στις χώρες του Βορρά και βλέπουμε φαινόμενα και κοινωνικής ένδειας και φτώχειας, αλλά και πολιτικής αποσταθεροποίησης στις χώρες του Βορρά. Βλέπουμε ότι ο Μακρόν έχει πρόβλημα με την πολιτική του επιρροή, το παλιό Γαλλικό πολιτικό σύστημα κατέρρευσε πλήρως, τώρα βλέπουμε στη Γερμανία ότι υπάρχει πολιτική αποσταθεροποίηση, δεν μπορεί να κυβερνήσει η Μέρκελ, η οποία αμφισβητείται πάρα πολύ έντονα.

Δηλαδή, για τις κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρώπης, αυτή η πολιτική της λιτότητας που εφάρμοσαν τα προηγούμενα χρόνια, τους γυρνάει σαν μπούμερανγκ τώρα. Τις χτυπάει τις ίδιες. 

 

Σωτήρης Ζαριανόπουλος (Ευρωβουλευτής του ΚΚΕ):

Η φτώχεια, η εξαθλίωση και τα μνημόνια δεν είναι μονάχα Ελληνικό φαινόμενο. Είναι Ευρωπαϊκό φαινόμενο. Απλά εκεί δεν ονομάζονται μνημόνια και ίσως δεν έχουν την ίδια ένταση και την ίδια διάρκεια που έχουν στη χώρα μας. Πάντως μνημόνια υπάρχουν παντού. Και το μνημόνιο των μνημονίων είναι το εξής: θα πρέπει να φτωχύνουν μέχρι το επίπεδο της εξαθλίωσης και λίγο – ελάχιστα πιο πάνω οι λαοί, ούτως ώστε να μπορέσουν να δοθούν κίνητρα, επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές, σε πολύ μεγάλες Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για να ανταγωνιστούν τις Αμερικάνικες, τις Ρωσικές, τις Κινέζικες και ο,τιδήποτε άλλο.
Αυτά πληρώνουμε με τη φτώχεια μας, με τους άστεγους, με τους άνεργους, με την εξαθλίωση. Και η λογική της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, όλοι προς τα κάτω, λίγο πριν την πείνα, με επιδοματική πολιτική των ψίχουλων, ούτως ώστε όλοι οι υπόλοιποι να πληρώνουμε για τις μεγάλες Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενισχύοντας αυτόν τον ανταγωνισμό.

Αυτό ανοίγει μαύρες μέρες και μετά από την επική έξοδο από τα μνημόνια για πολλές δεκαετίες μπροστά, θα πληρώνουμε αυτή την πολιτική. Ο λαός μας πρέπει να σηκώσει κεφάλι, να ενισχύσει βεβαίως το ΚΚΕ, που προειδοποιούσε και δικαιώθηκε, που μπαίνει μπροστά σε αυτό τον αγώνα, γιατί δεν υπάρχει ζωή, αν το θέλετε.

Σε αυτό που έλεγαν οι παλιότεροι, υπάρχει ζωή μετά την Ευρωπαϊκή Ένωση, εμείς λέμε ότι δεν υπάρχει ζωή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτού του σχήματος της εξουσίας που παίρνει από τους πολλούς, για να δίνει στους λίγους.

 

Εύα Καϊλή (Ευρωβουλευτής με την «Ελιά», επικεφαλής της Ελληνικής Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών):

Υπάρχει φτώχεια και στην Ευρώπη και σε πολλές χώρες. Θα έλεγα ότι υπάρχουν δυστυχώς ακόμα μεγάλες ανισότητες ανάμεσα στις χώρες. Η Ελλάδα είδε μια δραματική μείωση του επιπέδου ζωής και δεν ήμασταν έτοιμοι γι΄ αυτό. Είχαμε όμως ένα κοινωνικό κράτος, το οποίο αν μη τί άλλο, άντεξε ως ένα βαθμό να υπάρχει.

Υπάρχουν χώρες που αυτά δεν είναι δεδομένα, και γι΄ αυτό πιστεύω ότι μόνο όλοι μαζί μπορούμε να προχωρήσουμε. Δεν μπορούμε να μιλάμε για πολλαπλές ταχύτητες, να προχωρούν μόνο εκείνοι που μπορούν. Πρέπει να προχωρούν και εκείνοι που θέλουν. Αλλιώς θα είμαστε σε μία Ευρώπη που ο καθένας θα έχει δικαιώματα, αλλά δεν θα έχει υποχρεώσεις. Δεν μπορεί για παράδειγμα η Αυστρία να θέλει να έχει όλα τα δικαιώματα, να έχει μια κοινή αγορά και να μην έχει την υποχρέωση να πάρει το βάρος του μεταναστευτικού.
Νομίζω λοιπόν, ότι η φτώχεια είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε μαζί, και ότι στο μέλλον – επειδή βλέπουμε να αυξάνονται οι ανισότητες -, αν δεν βρούμε μαζί μια διαφορετική στρατηγική, θα είναι κάθε χρόνο και χειρότερα.