Οι ναζιάρικες πόζες ενός πελαργού στο Ναύπλιο (Pics)
Δακτυλιόμενοι πελαργοί από τη Σλοβακία έκαναν στάση στον υγροβιότοπο Ναυπλίου – Νέας Κίου για να ξαποστάσουν. Οι εικόνες που κατέγραψε ο φακός του Θάνου Κομνηνού, με ένα από αυτά τα πανέμορφα πτηνά είναι μαγευτικές.
Πως γίνεται όμως η μετανάστευση των πελαργών με τη μέθοδο της δακτυλίωσης; Πως βρίσκουν το δρόμο στο ταξίδι τους αυτό, και που πηγαίνουν να περάσουν το χειμώνα τους;
Απάντηση στα ερωτήματα αυτά προσπάθησαν να δώσουν από πολύ νωρίς οι ορνιθολόγοι με πολλά πειράματα που έκαναν ειδικά για το σκοπό αυτόν, και προπαντός με δακτυλιώσεις νεαρών πελαργών.
Ο πρώτος πού άρχισε να μελετά συστηματικά τη μετανάστευση των πελαργών ήταν ο Leonhard Thurneysser zum Τhyrn (1530-1596). Ανάθρεψε νεαρούς πελαργούς, τους φόρεσε ένα είδος παντελόνι και έγραψε πάνω σ’ αυτό ότι οποίος δει αυτόν τον πελαργό παρακαλείται να τον πληροφορήσει. Έναν τέτοιο πελαργό σκότωσε μετά από κάμποσο καιρό και ο πρίγκιπας του Βρανδεμβούργου.
Αργότερα ο Heinrich Schliemann (όχι βέβαια ο αρχαιολόγος) ανέφερε ότι σ’ ένα χωριό της Γερμανίας, το Ankershagen, δυο κάτοικοι έπιασαν έναν πελαργό και του έδεσαν στο πόδι μια περγαμηνή που έγραφε να τους πληροφορήσουν σε ποιο μέρος είχε τη φωλιά του το χειμώνα. Τον άλλο χρόνο ήρθε ο πελαργός με μια άλλη περγαμηνή που έγραφε ότι πέρασε το χειμώνα του στο Sankt Jolιannes.
Από τότε άρχισαν οι δακτυλιώσεις, που για πρώτη φορά, συστηματικά και σε μεγάλη κλίμακα, τις εφάρμοσαν το 1901 ο Christian Μontensen στη Δανία, το 1906 ο J. Thienemann στη Γερμανία και λίγο αργότερα Ούγγροι ορνιθολόγοι. Η δακτυλίωση γίνεται σήμερα περνώντας ένα δαχτυλίδι από αλουμίνιο με έναν αριθμό στο πόδι των νεαρών πελαργών. Μπορούμε να πούμε ότι το δαχτυλίδι αυτό παίζει το ρόλο του διαβατηρίου για τους πελαργούς. Αν ο πελαργός που δακτυλιώνεται προέρχεται, για παράδειγμα, από την Ελλάδα, το δαχτυλίδι έχει πάνω τα εξής στοιχεία: “ZOOL. MUS. ATHENS (ZOOLOGICAL MUSEUM OF ATHENS), Κ001234”.
Στα ερευνητικά κέντρα που ασχολούνται με την μετανάστευση των πουλιών συλλέγονται όλες οι παραπάνω μαρτυρίες και καταχωρούνται σε τράπεζες δεδομένων (data bank), οι οποίες περιέχουν τον αριθμό του δαχτυλιδιού που είχε ο πελαργός, το φύλο, την ηλικία, δεδομένα σχετικά με την αναπαραγωγή και διάφορες άλλες πληροφορίες για τον πελαργό.
Έτσι αν ένα πουλί δακτυλιωθεί στην Ευρώπη σε κάποιο σταθμό δακτυλίωσης, και βρεθεί στην Αφρική, θα δώσει την δυνατότητα στους επιστήμονες από τα στοιχεία του δακτυλιδιού να βγάλουν διάφορα συμπεράσματα, όπως για παράδειγμα σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρέθηκε το πουλί, την περιοχή όπου βρέθηκε και κάτω από ποιες συνθήκες, αν είχε ξαναπιαστεί πριν, την πορεία που ακολούθησε και άλλα.
Επειδή οι πελαργοί είναι πολύ χαρακτηριστικά πουλιά και εύκολα αναγνωριζόμενα, υπάρχει ένα ποσοστό επανεύρεσης δακτυλιωμένου ατόμου που φτάνει το 20 έως 25 %, που είναι υψηλό για ένα πουλί.
Από τις πολλές χιλιάδες πελαργούς που δακτυλίωσαν Ευρωπαίοι ορνιθολόγοι και από τα δαχτυλίδια που έστειλαν πίσω ή τις πληροφορίες που έδωσαν πολλοί παρατηρητές πουλιών, ερευνητές, κυνηγοί στις περιοχές διαχείμασης, φωλιάσματος, ή και κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης από τα δακτυλιωμένα άτομα, η πορεία που ακολουθούν οι πελαργοί στις μεταναστεύσεις τους είναι σήμερα πολύ καλά γνωστή.
Από το 1997 τα δαχτυλίδια από 1 εκ. που ήταν έγιναν 3 γιατί ήταν πολύ δύσκολο να διαβαστούν.
Αν θέλει κάποιος ερευνητής να μάθει πληροφορίες για κάποιον συγκεκριμένο πληθυσμό που μελετά και ο οποίος βρίσκεται π.χ. στη Θεσσαλία, τότε μπορεί να χρησιμοποιήσει έγχρωμα πλαστικά δαχτυλίδια, από τα οποία το χρώμα, κάποια γράμματα και αριθμοί που υπάρχουν πάνω στο δαχτυλίδι μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες βλέποντας τα ακόμα και από μακριά με κιάλια, χωρίς να χρειάζεται να πιάνουμε κάθε φορά τους πελαργούς.
