Λύκειο Επιδαύρου: Μια πλούσια τριετία εκπαίδευσης, καλλιτεχνικής δημιουργίας, παραγωγικών αναζητήσεων
Πλησιάζω στο λόφο που μας κρύβει το θέατρο, δεν πιστεύω στα μάτια μου: χιλιάδες χωριάτες κάθονται κάτω από τα δέντρα, μέσα στα μάρμαρα του ναού, πάνω στην πλατεία του Ασκληπιού, φερμένοι απ’ όλες τις γωνιές της Πελοποννήσου για να δούνε τους Πέρσες. Το έργο παίζεται στα γαλλικά και κανείς τους δεν θα πρέπει να καταλαβαίνει τη γλώσσα. Αλλά θα πρέπει να λεχθεί ότι με την εξαίρεση μιας παράστασης που είχε δώσει πριν από τον πόλεμο, το 1936, το ίδιο αυτό Αρχαίο θέατρο της Σορβόννης, είναι η πρώτη φορά που λειτουργεί αυτό το θέατρο μετά από εικοσιπέντε αιώνες. Και για όλους, γι’ αυτούς, για μας, για τους λίγους Αθηναίους που έκαναν την προσπάθεια να ’ρθουν, είναι ένα σπουδαίο γεγονός.
Όταν ο μεγάλος ελληνιστής Σακ Λακαριέρ έγραφε αυτές τις σειρές περιγράφοντας την παρουσία του φοιτητικού θιάσου του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, το 1955, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, δεν θα μπορούσε να φανταστεί την αναβίωση του χώρου, ούτε τις πρωτοβουλίες ώστε φοιτητές και νέοι καλλιτέχνες να αποκτήσουν αυτή την μοναδική εμπειρία που απόκτησε ο ίδιο όντας φοιτητής.
Μερικές δεκαετίες αργότερα, στις 30 Ιουλίου 2016, όταν ο Διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανακοίνωνε στο συνεδριακό χώρο του παλιού «Ξενία» την πρόθεσή του να δώσει νέα πνοή στην ιδέα του «Λυκείου Επιδαύρου», αναλάμβανε μια εξαιρετική πρωτοβουλία με άδηλο μέλλον. Ένα «Λύκειο’ που θα έδινε την ευκαιρία σε φοιτητές και νέους καλλιτέχνες από την Ελλάδα και τον κόσμο, να συναντηθούν, να βιώσουν την ίδια μαγεία που βίωσε ο φοιτητής Ζακ Λακαριέρ, να ανταλλάξουν απόψεις, ιδέες, εμπειρίες, να γνωρίσουν, να ακούσουν και να μάθουν από καταξιωμένους δασκάλους του θεάτρου, Έλληνες και ξένους, τα μυστικά μιας Τέχνης που εκτός από γνώσεις ανακαλεί και εξωτερικεύει τον δυναμισμό, το συναίσθημα και τη δημιουργικότητα από τον εσωτερικό κόσμο του ατόμου και τη μετατρέπει σε συλλογική δράση και βίωμα.
Το εγχείρημα φάνταζε εξαιρετικά όμορφο και ενδιαφέρον για να είναι πραγματοποιήσιμο! Στις επεξηγήσεις του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, της Τζωρτζίνας Κακουδάκη και της Άλκηστις Κοντογιάννη προστέθηκαν οι καλές προθέσεις πολιτικών προσώπων που δημιουργούσαν ήδη ένα μεγάλο ερωτηματικό για την βιωσιμότητα της ιδέας. Κι όμως! Μπορεί πράγματι οι καλές πολιτικές προθέσεις να παρέμειναν (ως συνήθως!) μαγνητοφωνημένες και ξεχασμένες, οι προσπάθειες όμως του Β. Θεοδωρόπουλου και των συνεργατών του απέδωσαν με τα πενιχρά μέσα του Δήμου Επιδαύρου ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα που χθες, Κυριακή 14-7-2019, έκλεισε ακριβώς τρία χρόνια επιτυχημένων προσπαθειών.
Περισσότεροι από 600 φοιτητές θεατρικών σπουδών, νέοι καλλιτέχνες και καταξιωμένοι δάσκαλοι, ακαδημαϊκοί, άνθρωποι του Θεάτρου από την Ελλάδα και τον κόσμο, βρέθηκαν μαζί και συνέχισαν διαλόγους και πρακτικές αιώνων, μεταφέροντας το λόγο και την πράξη της αρχαίας δραματουργίας από την κλασική έως την πιο σύγχρονη και ανατρεπτική της εκδοχή στον ίδιο, απαράλλαχτο ιερό χώρο του Αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου. Ακολουθώντας μια νέα θεματική συλλογιστική, το «Λύκειο Επιδαύρου» συναπαντούσε το Φεστιβάλ σε μια γόνιμη, δημιουργική και παραγωγική εκπαίδευση. Να σημειώσω εδώ πως η εξάπλωσή του στις δυο άλλες βαθμίδες αργολικής εκπαίδευσης μέσω του «Θεάτρου στην Εκπαίδευση», κατάφερε να διασυνδέση με ακόμη πιο παραγωγικό τρόπο γονείς και μαθητές, ενήλικες και παιδιά, με τον θεατρικό πλούτο που διαπραγματευόταν το «Λύκειο Επιδαύρου» στο Λυγουριό.
Ετσι, το 2017 με την «Άφιξη του ξένου», το 2018 με την «Πολιτεία και Πολίτης» και το 2019 με την «Επανεφεύρεση του αρχαίου δράματος στη σύγχρονη σκηνή», το «Λύκειο Επιδαύρου» κατάφερε να παρουσιάσει ενδιαφέρουσες πρακτικές, προσανατολισμούς και δημιουργίες της παγκόσμιας θεατρικής σκηνής σε σχέση με το αρχαίο δράμα σε μια υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και ταυτόχρονα να εκλαϊκεύσει το περιεχόμενό τους ώστε να μπορεί να γίνει κτήμα των τοπικών κοινωνιών, στους ομίλους των ενηλίκων και στις τάξεις των μαθητών. Η σκηνοθέτης Τζ. Κακουδάκη σημειώνει για την εμπειρία που έζησαν οι φοιτητές και οι νέοι καλλιτέχνες στην Τρίτη αυτή περίοδο του «Διεθνούς σχολείου αρχαίου δράματος Επιδαύρου»:
Οι νέοι καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα βίωσαν μια καταπληκτική συλλογική εμπειρία και μάλιστα μέσα στη φύση, εκεί που το ιδιωτικό γίνεται δημόσιο, οι ψίθυροι μετατρέπονται σε κραυγές, το μικρό είναι επίσης και μεγάλο εκεί όπου ο έναστρος ουρανός μεταμορφώνεται στη στέγη και τα φώτα του θεάτρου. Μέσα σε μόλις δεκαπέντε ημέρες, είδαμε τους σπουδαστές να εξελίσσονται, να ανακαλύπτουν εκ νέου τα όρια τους, να δυναμώνουν δημιουργικά, να αποκτούν γνώσεις που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν ως μελλοντικοί επαγγελματίες, να στέκονται ξυπόλητοι δίπλα στα αρχαία ερείπια, να ιδρώνουν στον καλοκαιρινό ήλιο, να χορεύουν σηκώνοντας σύννεφα από χώμα.
Η χθεσινή τελετή ήταν μια χαρούμενη βραδιά παρουσίασης μερικών από τα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια των εκπαιδευτικών συναντήσεων με την καθοδήγηση του Δαυίδ Μαλτέζε, της Maria Shmaevich, του Andrea de Rosa και του Jean–Jacques Lemetre. Όμως στο πρόγραμμα πήραν μέρος και πολλοί άλλοι καταξιωμένοι δάσκαλοι των παραστατικών τεχνών όπως: Γ. Σαμπατακάκης, Κ. Μαρκουλάκης, Μαρία Μικεδάκη και άλλοι τα ονόματα και τα βιογραφικά των οποίων μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει στην επίσημη ιστοσελίδα του Φεστιβάλ (http://greekfestival.gr/lykeio-epidayroy/programma-lykeioy-2019/). Οι παρουσιάσεις έγιναν στο Πνευματικό Κέντρο Αγ. Βασιλείου στο Λυγουριό και στο κλειστό γυμναστήριο του σχολικού συγκροτήματος, ενώ ο αύλειος χώρος δέχτηκε όλους τους συμμετέχοντες, τους εκπροσώπους του Δήμου, των σχολικών μονάδων και κατοίκους με μουσική, τραγούδι και χαρούμενη διάθεση. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος τόνισε και πάλι τους δεσμούς της τοπικής κοινωνίας με το Θέατρο και με μια συγκινητική αναφορά σε μεγάλες μορφές της ιστορίας του (Κ.Παξινού…), ευχήθηκε τη συνέχεια του εγχειρήματος, κάτι που ευχόμαστε όλοι. Το ίδιο και η καθηγήτρια Χριστίνα Ζώνιου που τιμά τον σύνδεσμο του Τ.Θ.Σ. του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με το «Λύκειο Επιδαύρου» συμμετέχοντας σταθερά τα χρόνια αυτά στις δημιουργικές του εκδηλώσεις.
(Γ. Κόνδης)
