Το Εθνικό GREEN DEAL των 10δις € στην Εξοικονόμηση Ενέργειας

Η Ελλάδα δαπανά κάθε χρόνο για κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου, 5.5δις€. Συγκλονιστικό ποσό, που όλο πληρώνεται εκτός Ελλάδας, σε τρίτες προμηθεύτριες χώρες, αφού η χώρα είναι κατά 100% εξαρτημένη από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ταυτόχρονα, επειδή είμαστε η πιο σπάταλη ενεργειακά χώρα της ΕΕ, μπορούμε να εξοικονομήσουμε το 25% της ενεργειακής δαπάνης, αν λάβουμε κατάλληλα μέτρα εξοικονόμησης τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα στις κατοικίες. Αυτό σημαίνει εξοικονόμηση έως και 1.5δις€ κάθε χρόνο στην εθνική οικονομία (δαπάνες δημοσίου, νοικοκυριών κι επιχειρήσεων).

Ο πλανήτης και ασφαλώς η Ελλάδα, δεν έχουν την πολυτέλεια να σπαταλούν ενέργεια, όταν η φθηνότερη μορφή ενέργειας είναι εκείνη που δεν καταναλώνεται. Η εξοικονόμηση ενέργειας λοιπόν, αποτελεί ένα από τα τρία βασικά όπλα της ανθρωπότητας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.

Το επιχείρημα αυτό στηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία:

1. Η εφαρμογή των οικονομικά αποδοτικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να αυξήσει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά 4% έως το 2030.

2. Η πραγματοποίηση δαπανών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των νέων θέσεων εργασίας κατά 20%, βελτιώνοντας συγχρόνως το ΑΕΠ.

3. Μια επένδυση για την υλοποίηση σταθμού παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα μπορεί να δημιουργήσει περίπου 20.000 θέσεις εργασίας. Ανάλογες δαπάνες σε ενεργειακά αποδοτικές συσκευές και κτίρια, είναι δυνατό να δημιουργήσουν πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας .

4. Μέχρι το 2035, η μείωση των συνολικών εθνικών δαπανών για την ενέργεια κατά € 20 δις θα οδηγούσε στη δημιουργία 200.000 θέσεων εργασίας.

5. Για κάθε 1.000.000 € επένδυσης σε εξοικονόμηση ενέργειας, δημιουργούνται 30-40 θέσεις εργασίας. Ο τομέας αυτός είναι ο πρώτος τομέας της οικονομίας, που δημιουργεί το μεγαλύτερο αριθμό θέσεων εργασίας, σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο τομέα της οικονομίας.

Ο τομέας των κτιρίων (κατοικίες, γραφεία, καταστήματα, λοιπά κτίρια), καταλαμβάνει περίπου το 40% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης και ευθύνεται για το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Εξάλλου, είναι γνωστό ότι και μόνο η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε κατοικίες, μπορεί να μειώσει κατά έως 15-20% την ηλεκτρική κατανάλωση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα 3 δισεκατομμύρια PCs και τα 30 εκατομμύρια Servers, καταναλώνουν το 2.5% του παραγόμενου ηλεκτρισμού. Η Πράσινη Πληροφορική (Green Computing or Green ICT) είναι ο όρος που περιγράφει την υιοθέτηση ολοκληρωμένης πολιτικής για τη διασφάλιση της μείωσης του «ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος» επιχειρήσεων, οργανισμών και κρατών στο φυσικό περιβάλλον, μέσα από τη λειτουργία των Τεχνολογιών Πληροφορίας κι Επικοινωνιών. Το 2025, εκτιμάται ότι τα 50 δις συνδεδεμένων συσκευών του Internet of Things, θα καταναλώνει το 14% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρισμού. Η «Έξυπνη» εξοικονόμηση, δηλ. η αξιοποίηση των επιτευγμάτων της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, μειώνει κατά 16.5% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG emissions), με παγκόσμια εξοικονόμηση ενεργειακού κόστους ύψους $1.9τρις. Γενικά, η έξυπνη αποδοτικότητα, εξοικονομεί 20πλάσια ενέργεια από αυτήν που καταναλώνει.

Οι ευρωπαϊκοί στόχοι έχουν θέσει ως ορόσημο το κτιριακό απόθεμα να είναι μηδενικών ρύπων, μέχρι το 2050. Οι ευρωπαϊκοί στόχοι αποκτούν τεράστια σπουδαιότητα, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με 8.000.000.000 κτίρια και διαμερίσματα, το 85% το οποίων είναι ενεργειακά αθωράκιστα και χρίζουν ριζικής ανακαίνισης. Η σπουδαιότητα της δράσης αυτής γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, αν λάβουμε υπ’ όψη μας τη σημαντική προοπτική ενός τέτοιου προγράμματος, «Πράσινης Οικοδομής», στην εγχώρια βιομηχανία και στην απασχολησιμότητα. Ένα πρόγραμμα που σε βάθος 10ετίας μπορεί να συνεισφέρει 10δις€ στο χειμαζόμενο κλάδο της οικοδομής. Αυτό θα αποτελούσε μια πραγματικά προοδευτική, μεταρρυθμιστική αναπτυξιακή επιλογή.

Η δική μας εμπειρία του «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ´ ΟΙΚΟΝ Ι» (2012-2014), με την υλοποιημένη επένδυση των 500εκατ€, την ενεργειακή θωράκιση των 40.000 κατοικιών, τη δημιουργία των 12.000 θέσεων εργασίας και την κατά 75% προμήθεια πρώτων υλών από ελληνικές βιομηχανίες, πρόγραμμα το οποίο αξιολογήθηκε ως το 2ο καλύτερο της ΕΕ (από το Joint Research Center – JRC/EU), μας επιτρέπει να θέσουμε εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους. Πολύ περισσότερο, που η πρόσφατη επαναπροκήρυξη του προγράμματος, μετά από 4,5 χρόνια καθυστέρησης, με ουσιαστικά τις ίδιες αρχικές πετυχημένες προδιαγραφές του 2012-14, προκάλεσε πανελλήνιο ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να απορροφούνται όλοι οι διαθέσιμοι πόροι των Περιφερειακών προγραμμάτων, μέσα σε διάστημα 2-3 ωρών!!

Η ενεργειακή φτώχεια χτυπά πάνω από 50.000.000 πολίτες της ΕΕ. Στη χώρα μας ξεπερνά τις 700.000 οικογένειες. Το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο – Κ.Ο.Τ., που νομοθετήσαμε το 2011, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στήριξης των νοικοκυριών σε διακινδύνευση από ενεργειακή φτώχεια. Ταυτόχρονα, η διάθεση στους κατοίκους των ορεινών χωριών, του 3% του κύκλου εργασιών των αιολικών πάρκων, που νομοθετήσαμε το 2013, στηρίζει οικονομικά τις 50.000 οικογένειες των ορεινών αυτών περιοχών.

Έχω προτείνει από το 2017, την αφαίρεση από το φόρο, του 50% της δαπάνης για ενεργειακή αναβάθμιση κάθε κτιρίου, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της χώρας δεν μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο με επιδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία ασφαλώς πρέπει να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό (ΣΕΣ, JUNCKER, JESSICA, κά). Απαιτείται ισχυρό φορολογικό κίνητρο για μια οικοδομική αγορά, που είτε δεν υπάρχει, είτε όταν υπάρχει, λειτουργεί ως μαύρη οικονομία με μηδενικά δημόσια έσοδα. Μάλιστα, η μείωση του φόρου κατά το 50% της ενεργειακής δαπάνης, θα χρησιμοποιείται μόνο για την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων του πολίτη για τα επόμενα τρία χρόνια. Στόχος, η ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον του 10% των κτιρίων (400.000), μέχρι το 2030.

Τέλος, για τα δημόσια κτίρια, είναι χαρακτηριστική η περίπτωση των άνω των 300 Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας της χώρας, που η ετήσια ενεργειακή δαπάνη τους είναι της τάξης των 200.000.000€ και τα οποία, με τις αναγκαίες παρεμβάσεις της τάξης των 500.000.000€, μπορούν να μειώνουν κάθε χρόνο τις ενεργειακές τους δαπάνες κατά περίπου 40-50.000.000€. Συνολικά, στα 115.000 δημόσια κτίρια, με ετήσια κατανάλωση 3.3 εκατ. τόννους ισοδύναμου πετρελαίου (Mtoe), μέσα από τα «Σχέδια Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης – ΣΔΕΑ» και τους Ενεργειακούς Υπευθύνους, μπορεί να υπάρξει κάθε χρόνο εξοικονόμηση δαπανών ενέργειας 300.000.000€, με αρχικό κόστος εγκατάστασης συστημάτων 500.000.000 €.

Η εξοικονόμηση ενέργειας κατά συνέπεια, συνιστά το εθνικό Green New Deal, με δράσεις ύψους 10δις€, δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας, τη δεκαετία 2020-2030. Απαιτούνται έξυπνες και τολμηρές αποφάσεις, αν πραγματικά θέλουμε να γίνουμε πρωταγωνιστές στον πόλεμο κατά της Κλιματικής Αλλαγής, με αξιοποίηση της Τεχνολογικής Επανάστασης και προοδευτικό πρόσημο, με δράσεις δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, στην κατεύθυνση διαμόρφωσης του νέου μοντέλου Κυκλικής Οικονομίας μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

* Ο Γιάννης Μανιάτης είναι καθηγητής, πρώην υπουργός