Ο πιο αιματηρός Απρίλης στο Ναύπλιο
2.000 -λένε- πως γκρεμίστηκαν από το Παλαμήδι σε αυτόν τον γκρεμό που φαίνεται στη φωτογραφία (παλιά καρτ ποστάλ) και βρήκαν οικτρό θάνατο.
Το «λένε» οφείλεται ότι το καταγράφει σαν τοπική παράδοση ο Λαμπρυνίδης στην Ναυπλία, αλλά δεν το έχει περιλάβει στην δική του εξιστόρηση ο Κ.Σάθας στην «Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα».
«Λένε» πως για αυτόν τον λόγο ονομάσθηκε η από κάτω από το Παλαμήδι παραλία Αρβανιτιά. Μπορεί το τοπωνύμιο να προϋπήρχε. Πριν το 1540 είχαν εγκατασταθεί, στο κάτω μέρος της πλαγιάς, Αρβανίτες και υπάρχει ένας παλιός χάρτης που δίνει την ονομασία ‘casa di albanesi” –δηλαδή σπίτια των Αρβανιτών στην περιοχή… Πάντως ίχνη οικισμού δεν έχουν αποκαλυφθεί.
Η γνώμη μου είναι ότι ο Λαμπρυνίδης πρέπει να έχει δίκιο. Η εξέλιξη της γενικότερης ιστορίας δένει περισσότερο με τις δικές του περιγραφές…
Η αρχή έγινε όταν ο Ρώσικος στόλος έφθασε στη νότια Πελοπόννησο και οι Έλληνες πήραν τα όπλα να ελευθερωθούν από τους Τούρκους. Με τον αέρα της νίκης πέρασαν «δια πυρός και σιδήρου» τους Τούρκους (στρατιωτικούς και μη) που βρήκαν στα μέρη που κατέλαβαν… Οι Ρώσοι είχαν στείλει ως επικεφαλής έναν εραστή της Τσαρίνας και τον αδελφό του … τους Ορλώφ … εντελώς άχρηστους αμφοτέρους… για καλή τους τύχη διοικητής του Ρώσικου στόλου ήταν ένας Σκωτσέζος, έμπειρος ναυτικός, ο Έλφινστων …
Οι Τούρκοι της Πελοποννήσου για να αποκρούσουν την εισβολή των Ρώσων και την επανάσταση των Ελλήνων και από τον φόβο των σφαγών που είχαν προηγηθεί, κάλεσαν τους Τουρκαλβανούς, δηλαδή εξισλαμισθέντες Αλβανούς… Στην αρχή δεν τους άφησαν να μπουν στο Ναύπλιο το οποίο ήταν έδρα του Πασά (ή σε άλλη εκδοχή είχε καταφύγει εδώ ο Πασάς για προστασία). Όμως το 1773 είδαν με τρόμο τον μεγάλο και «Ανίκητο στόλο» κατά την προσφιλή τους ονομασία, που ήταν προσορμισμένος στο Ναύπλιο, να σηκώνει πανιά και να φεύγει τρομαγμένος όταν φάνηκαν τα πλοία του Έλφινστων… Τότε για να ενισχύσουν την φρουρά, από αποβατική επιχείρηση των Ρώσων έφεραν και Αλβανούς στο Ναύπλιο.
Οι Τουρκαλβανοί στην Πελοπόννησο όχι απλά κατέπνιξαν την Επανάσταση και έδιωξαν τις Ρώσικες φρουρές, αλλά ξεκίνησαν Γενοκτονία κατά των Ελλήνων. Τους επέβαλαν δικής τους εμπνεύσεως φόρους και για να τους ξεπληρώσουν τους υποχρέωναν να δανειστούν από αυτούς τοκογλυφικά … για ενέχυρο έπαιρναν γυναίκες και παιδιά και τα πουλούσαν δούλους… Η όρεξή τους είχε γίνει ακόρεστη και είχαν αρχίσει να εκβιάζουν παρόμοια και Τούρκους γαιοκτήμονες.
Η κατάσταση άλλαξε όταν ο Σουλτάνος έστειλε στο Ναύπλιο, τον Χασάν Τζεζαερλή, τον νέο αρχιναύαρχο του στόλου. Το 1769, τον Απρίλιο. Ο Χασάν αποτελεί μια επική μορφή … ίσως ο μεγαλύτερος ήρωας των Οθωμανών του 18ου αιώνα…. Η βιογραφία του είναι σκέτο μυθιστόρημα.
Αφού είδε την κατάσταση, απεφάσισε να δράσει. Δέχτηκε να πληρώσει όλες τις απαιτήσεις των Τουρκαλβανών του Ναυπλίου. Τους κάλεσε στο Παλαμήδι. Θα έμπαιναν από τα σκαλιά, θα έστριβαν δεξιά και θα πήγαιναν από την Καρά Τάπια, στην Ταβίλ Τάπια… στο μέρος όπου τώρα υπάρχει το ξύλινο Γεφυράκι… Όμως ο Χασάν είχε βάλει και το είχαν γκρεμίσει το γεφυράκι … Έτσι όταν άρχισαν οι καταιγιστικοί πυροβολισμοί από τους καλά οχυρωμένους στις τάπιες Τούρκους… οι Αλβανοί αναγκάστηκαν στο …σάλτο μορτάλε… Πόσοι ήταν ακριβώς δεν ξέρουμε…
Αντίθετα γνωρίζουμε τον αριθμό των κομμένων κεφαλιών των συναδέλφων τους που με αυτά, ο Χασάν, έκτισε πυραμίδα μπροστά από την Τρίπολη… και έβαλε και επιγραφή να μην την χαλάσουν γιατί θα στενοχωρηθεί.
ΥΓ. Την φωτό από τις Παλιές φωτογραφίες του Ναυπλίου. Το γεφυράκι ήταν δίπλα στον μεγάλο στρατώνα που διακρίνεται στο Παλαμήδι και τώρα έχει κατεδαφιστεί.
(Τόλης Κοΐνης)
