Site icon Αρχείο anagnostis.org

Ιούλιος 1956: Πώς το τσουνάμι της Αμοργού έφθασε μέχρι το Ναύπλιο

Τσουνάμι στο Ναύπλιο

Στις 9 Ιούλιου του 1956 ένας ισχυρός σεισμός της τάξεως 7,8 Ρίχτερ χτυπάει την Αμοργό. Από τη μανία της φύσης καταστρέφονται συνολικά 529 οικίες, 1482 υπέστησαν σηµαντικές βλάβες και 1750 ελαφρές βλάβες. 53 άτοµα έχασαν τη ζωή τους και 100 τραυµατίστηκαν.

Το σεισµό ακολούθησε ένα σεισµικό θαλάσσιο κύµα (τσουνάμι) µε σηµείο εκκίνησης την τάφρο στις νοτιοανατολικές ακτές της Αµοργού και µε ύψος 25µ., το οποίο έφτασε μέχρι και το Ναύπλιο.

 

Ο Έντυπος «Αναγνώστης Πελοποννήσου» είχε καταπιαστεί με το θέμα στο τεύχος της 20ης Μαρτίου του 2008. Αφορμή μία μελέτη πανεπιστημιακών από Αμερική, Τουρκία και Ελλάδα, σχετικά με το το τσουνάμι του 1956.

Το τσουνάμι

Το τσουνάμι που δημιουργήθηκε το 1956 από τον σεισμό της Αμοργού, που «χτύπησε» νότια του Κυκλαδίτικου νησιού με 7,8 Ρίχτερ, είχε γίνει αντιληπτό ακόμα και στο Ναύπλιο.

Διεθνής επιστημονική ομάδα από τα πανεπιστήμια της Νότιας Καλιφόρνιας, του Νορθγουέστερν (Σικάγου), του Πολυτεχνείου της Άγκυρας (ΜΕΤU) και του Πολυτεχνείου Κρήτης στην οποία συμμετείχαν οι πανεπιστημιακοί και ερευνητές, Εμίλ Οκαλ, Κώστας Συνολάκης, Αχμέτ Γιαλσινερ, Νίκος Καλλιγέρης, Μπουράκ Ούσλου, Σπύρος Φωτείνης, Βαγγέλης Βουκουβάλας, και Μαρία Γάσπαρη, εφάρμοσαν αριθμητικό μοντέλο προσομοίωσης για το κεντρικό και Νότιο Αιγαίο καταγράφοντας το ύψος των κυμάτων από το τσουνάμι σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και Τουρκία.

Τα αποτελέσματα είναι τρομακτικά, σχετικά με το τι συνέβη τότε.

Το τσουνάμι έφτασε μέχρι και τα 3,8 μέτρα στην ανατολική Κρήτη. Έγινε αντιληπτό σε Ναύπλιο, Εύβοια, Τήνο, Σύρο, Αστυπάλαια, Ανάφη, Σαντορίνη, Φολέγανδρο, Σίκινο, Νάξο, Σάμο, Κω, Κάλυμνο, Νίσυρο, Λειψούς, Πάτμο, Τήλο, Χάλκη, Ρόδο, και ακόμη στην Τουρκία (Σμύρνη, Αλικαρνασσό).

Στα 20 μέτρα έφτασαν τα κύματα στην Αρκεσίνη της Αμοργού.

 

Η μελέτη

Η επιστημονική ομάδα επισκέφθηκε όλα τα νησιά των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου, Κρήτη και Ανατολική Τουρκία, βρήκε αυτόπτες μάρτυρες, δηλαδή ανθρώπους που θυμόντουσαν καλά το τσουνάμι του 1956, τους πήραν συνεντεύξεις σύμφωνα με το πρωτόκολλο για διασταύρωση πληροφοριών αυτόπτων μαρτύρων σε έρευνες πεδίου.

Όπως ανέφερε δημοσίευμα του 2008, παρ’ όλο που ο κ. Αμβράσης είχε δημοσιεύσει πίνακα με εκτιμήσεις της αναρρίχησης του κύματος σε διάφορα νησιά, δεν γνωρίζαμε την ακριβή τοποθεσία, ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εκτιμήσεις σε ποσοτικές μελέτες του σεισμού.

Οι μελετητές μέτρησαν την αναρρίχηση του κύματος στα σημεία που τους υπόδειξαν οι μάρτυρες και ανίχνευσαν με GPS το ακρι¬βές σημείο της μέτρησης ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί σε μοντελοποιήσεις και εκτιμήσεις μελλοντικού σεισμικού κινδύνου. Έτσι μάζεψαν πάνω από 65 μετρήσεις σε διάστημα 4 ετών.

«Για τον σεισμό του 1956 από τις εργασίες του αείμνηστου κ. Αγγ. Γαλανόπουλου και του κ. Νικολάου Αμβράση (νυν ακαδημαϊκού) γνωρίζαμε ότι ο σεισμός ήταν μεγέθους περίπου 7,5 και είχε προξενήσει τσουνάμι (τότε το ονόμασαν θαλάσσιο σεισμικό κύμα) στο κεντρικό Αιγαίο και ότι η αναρρίχηση του κύματος έφτασε πάνω από 25 μέτρα στην Αμοργό» είχε επισημάνει ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Πολυτεχνείο Κρήτης.

Για να εξηγήσουν το μεγάλο ύψος, και οι κ. Γαλανόπουλος και Αντωνόπουλος αλλά και ο κ. Αμβράσης είχαν προτείνει ότι ο σεισμός είχε προξενήσει υποθαλάσσιες κατολισθήσεις και αυτές προξένησαν τοπικά τσουνάμι. Επίσης προκλήθηκε τσουνάμι και από την τεκτονική μετατόπιση που παραμόρφωσε ένα κομμάτι 75 χλμ επί 40 χλμ του Αιγαίου. Δηλαδή τα κύματα που έπληξαν το Αιγαίο δήμιουργήθηκαν και με τους δύο τρόπους και μάλλον από περισσότερα από τρία σημεία στις Κυκλάδες.

 

Η προσομοίωση

Όπως ανέφερε ο Κώστας Συνολάκης: «Κατόπιν φτιάξαμε ένα αριθμητικό μοντέλο προσομοίωσης για το κεντρικό και Νότιο Αιγαίο για να απαντήσουμε διάφορα ερωτηματικά. Τι είδους αρχικό κύμα είναι συμβατό με αυτές τις μετρήσεις; Αν έγιναν κατολισθήσεις, πού μπορεί να έγιναν και πόσο μεγάλες ήταν; Με τις ποσοτικές μας μετρήσεις αναρρίχησης βαθμονομήσαμε το μοντέλο μας και έτσι μπορούμε να κάνουμε πιο ακριβείς εκτιμήσεις για τι είδους τσουνάμι μπορούν να προκληθούν στο Αιγαίο από παρόμοιους σεισμούς και κατολισθήσεις.

Κάποτε (όταν το αποφασίσει η Πολιτεία) αυτά τα στοιχεία θα βοηθήσουν στην παραγωγή χαρτών επικινδυνότητας ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι όταν γίνει το επόμενο τσουνάμι. Κρίνουμε απαραίτητο να γνωρίζουμε όλοι την γεωλογική ιστορία της χώρας μας, όπως κρίνουμε απαραίτητη την ενημέρωση και εκπαίδευση στα σχολεία για όλες τις πιθανές φυσικές καταστροφές. Σε μια καλά εκπαιδευμένη και ενημερωμένη κοινωνία δε παρατηρούνται φαινόμενα πανικού όπως με την τρομολαγνεία των τελευταίων εβδομάδων γιατί όλοι είναι προετοιμασμένοι».

Όπως επισημαίνεται η εργασία για το τσουνάμι της Αμοργού, έχει ήδη σταλεί για δημοσίευση, ενώ η μεθοδολογία της επιστημονικής ομάδας έχει ήδη κριθεί με τρεις δημοσιευμένες εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά για το τσουνάμι του 1946 στον Ειρηνικό – το ίδιο σκότωσε 165 ανθρώπους στην Χαβάη και την Αλάσκα.

Ο κ. Συνολάκης τέλος τόνιζε: «Στην έρευνά μας για το 1946 πάλι είχαμε συνεργαστεί με τον κ. Οκάλ Γκάι μετρήσαμε αναρριχήσεις στο νησί Ουνιμάκ και στο Φόλς Πάς στην Αλάσκα, στην Ραϊστέα, το Χουαχίνε, την Μπόρα Μπόρα, την Φάτου Χίβα, την Νούκού Χίβα, την Χίβα Όα, την Ούα Που της Γαλλικής Πολυνησίας (Ταϊτή), το νησί του Πάσχα και τον νησί Χουάν Φερνάντες, επίσης γνωστό σαν το νησί του Ροβινσώνα Κρούσου. Και αυτό το τσουνάμι προκλήθηκε και από τεκτονική παραμόρφωση και από κατολίσθηση κοντά στο νησί Ούνιμακ στο αρχιπέλαγος Αλιούτ στον Βερύγκιο Πορθμό».

Exit mobile version