Οδεύουμε ολοταχώς προς παράταση της δεύτερης καραντίνας, διαπιστώνοντας σε προσωπικό επίπεδο τα πολλά ψυχοφθόρα, αλλά και τα κάποια λίγα, για ορισμένους, θετικά στοιχεία που προσφέρει η διαδικασία του εγκλεισμού στα σπίτια, εκτός από τον φόβο μετάδοσης του κορωνοϊού που κυριαρχεί.
Συχνά παρατηρούνται καταστάσεις πιεστικές, όμως παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν και όμορφες στιγμές στην καθημερινότητα που βιώνουν έντονα οι άνθρωποι, ενώ εν καιρώ προ πανδημίας μπορεί να περνούσαν απαρατήρητες. Αισιόδοξες, αλλά και λιγότερο αισιόδοξες σκέψεις, περνάνε από το μυαλό του καθενός διαρκώς, ωστόσο προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε στην νέα πραγματικότητα και στην πλέον περιορισμένη καθημερινότητα μας.
Υπάρχουν και όμορφες στιγμές την περίοδο μιας επιδημίας με τον κόσμο να ζεί σε υποχρεωτική καραντίνα:
«Είναι δύσκολη η ζωή συνεχώς στο σπίτι, μα και γοητευτική ταυτόχρονα», λέει η Ε. Θ., μητέρα από το Ναύπλιο, για να συμπληρώσει η Κ. Μ. από την ίδια πόλη, έχοντας τρία παιδιά στο σπίτι: «Έχουμε όμως άπειρο χρόνο να ανακαλύψουμε ο ένας τον άλλον».
Τις επιπτώσεις της πανδημίας λίγο ή πολύ τις αντιλαμβάνονται και τις βιώνουν οι περισσότεροι με παρόμοιο τρόπο. Ο φόβος διαδέχεται την ελπίδα, η απαισιοδοξία την αισιοδοξία. Από τον ηλικιωμένο που είναι κλεισμένος στο σπίτι, μέχρι το μικρό παιδί που στερείται το σχολείο και το παιχνίδι του.
Πρωτοφανείς καταστάσεις
Πολλοί βρίσκονται στα όρια κατάθλιψης. Η ανησυχία για την επόμενη μέρα, η έλλειψη δραστηριοτήτων και η μοναξιά φέρνει τους ανθρώπους στα όριά τους. Ο Κ. Θ. ζει σε ένα διαμέρισμα σε πολυκατοικία στο Ναύπλιο. Είναι άτομο με Ειδικές Ανάγκες, παρόλα αυτά πριν από την πανδημία κατάφερνε να πηγαίνει ταξίδια, σε συναυλίες, σε αθλητικά events. Εδώ και μήνες βιώνει μια πρωτοφανή κατάσταση:
«Την κατάσταση του lockdown την βιώνουμε μένοντας σπίτι, μένοντας ασφαλείς όπως όλοι. Σίγουρα βέβαια αυτό μας απομονώνει και μας φέρνει μια ελαφριά κατάθλιψη αφού δεν μπορούμε να δούμε τους φίλους, τις παρέες μας. Βασικές ανάγκες ικανοποιούνται μέσω των νόμων που υπάρχουν και των παραθύρων αυτών με τα μηνύματα, αλλά είναι πολύ βασικές και περιορισμένες σε χρονικό διάστημα. Ωστόσο ένα από τα βασικά πράγματα που μου έχει λείψει και αποτελεί ένα από τα καλύτερα μέσα κοινωνικοποίησης είναι ο αθλητισμός. Όμως τώρα, αυτή την περίοδο με κλειστά γήπεδα και γυμναστήρια περιορίζεται πάρα πολύ αυτός ο τομέας».
Υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι δεν έχουν επηρεαστεί τόσο στον εργασιακό τομέα, όπως ο Π. Δ. από το Άργος, ο οποίος εργάζεται σε υπηρεσία σεκιούριτι σε νοσοκομείο. Ο φόβος βέβαια για τον ιό δίνει το παρόν και εδώ:
«Η ιδιαιτερότητα σε σχέση με το προηγούμενο χρονικό διάστημα είναι ότι απαγορεύεται ο συγχρωτισμός στους χώρους, επιβάλλεται η χρήση μάσκας και υπάρχει εκτεταμένη χρήση αντισηπτικών και απολυμαντικών προϊόντων. Σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα έχει αλλάξει ο τρόπος που γίνονται τα επισκεπτήρια και έχουν περιοριστεί οι μετακινήσεις στις απολύτως αναγκαίες για υγειονομικούς λόγους. Το μεγαλύτερο μέτρο προστασίας είναι η ευθύνη καθενός για την καταπολέμηση της πανδημίας. Το προσωπικό που υπηρετεί στη φύλαξη γενικά, δεν γίνεται να απασχοληθεί με εξ αποστάσεως εργασία, καθώς απαιτείται αυτοπρόσωπη παρουσία».
Η πλειοψηφία ωστόσο των εργαζομένων αναγκάζεται να ακολουθεί τις σύγχρονες μεθόδους τηλεργασίας εφόσον μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες της από απόσταση. Πώς αντιμετωπίζει την παραμονή πολλών ωρών στο σπίτι ο δημοσιογράφος Α. Γ.;
«Η τηλεργασία, που για πολλούς είναι συνυφασμένη με την πανδημία, δεν είναι κάτι καινούργιο για πολλούς από τους δημοσιογράφους, αφού εδώ και χρόνια η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας διευκολύνει, βοηθά και δίνει λύσεις σε πολλά θέματα. Και στο παρελθόν μπορούσα να κάνω τη δουλειά μου επιλέγοντας, όταν υπήρχε ανάγκη, το χώρο που θα εργαστώ ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, κερδίζοντας χρόνο.
Παρόλα αυτά είναι δύσκολο να λειτουργήσει ένα μέσο ενημέρωσης χωρίς να χρειαστεί να πατήσει ποτέ κανείς το πόδι του στο γραφείο και κρατώντας σε μόνιμη βάση αποστάσεις από τις πηγές του.
Η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα να αυξήσει τις ώρες εργασίας στο σπίτι, να μειώσει την εξωτερική δουλειά για αντικειμενικούς λόγους προστασίας από τον ιό, και παράλληλα να μεγαλώσει στο σύνολο – συγκριτικά με πριν – το χρόνο δουλειάς. Γιατί αυτό; Γιατί με την παραμονή στο σπίτι κινδυνεύει κανείς να μπλέξει τον ελεύθερο χρόνο με το χρόνο εργασίας, οπότε πρακτικά εργάζεται περισσότερο, με αποτέλεσμα να απομονώνεται ολοκληρωτικά στο εργασιακό περιβάλλον, χωρίς να το αντιλαμβάνεται».
Μητέρες και παιδιά
Το σπίτι εν καιρώ πανδημίας κινδυνεύει να γίνει «εφιάλτης» για πολλούς ανθρώπους. Ο φόβος της μετάδοσης του ιού και η απαγόρευση της κυκλοφορίας, τους αποξενώνουν από τα αγαπημένα πρόσωπα και τις καθημερινές συνήθειες. Το σπίτι της κας Ν. Κ. βρίσκεται δίπλα στο σπίτι της κόρης της και κοντά στο σπίτι του γιού της. Για υγειονομικούς όμως λόγους δεν μπορεί να δει καλά – καλά, ούτε τα παιδιά και τα εγγόνια της:
«Η κατάσταση είναι δύσκολη! Ο περιορισμός αυτός έχει κάνει κακό στα άτομα της τρίτης ηλικίας, γιατί κάποιοι από αυτούς είναι μόνοι τους. Μια χάνουμε το κέφι μας μια το ξαναβρίσκουμε. Οι τηλεοράσεις μας τρομάζουν, γιατί φοβόμαστε μήπως βρεθούμε στο νοσοκομείο από τον ιό. Αποφεύγω τα ψώνια και το σουπερμάρκετ. Συνήθως πηγαίνουν τα παιδιά μου. Τις παρέες μου δεν τις βλέπω, μιλάμε όμως από το τηλέφωνο. Τα πράγματα είναι περιορισμένα. Δεν βλέπω πολύ τα παιδιά και τα εγγόνια μου, παρόλο που μένουν δίπλα, γιατί αυτά βγαίνουν έξω περισσότερο».
Τα μικρότερα παιδιά ίσως να μη έχουν συνειδητοποιήσει τόσο πολύ τον κίνδυνο της μετάδοσης του ιού, όμως αυτό το διάστημα αντιλαμβάνονται πολύ καλά πώς έχει αλλάξει η καθημερινότητα τους. Τα δύο αδερφάκια, ο Γ. και η Ε., μαθητές δημοτικού σχολείου, έχουν τα δικά τους προβλήματα: «Δεν είναι το ίδιο με όταν πηγαίναμε στην τάξη, είναι άλλη εμπειρία. Είναι πολύ διαφορετικά, γιατί έχουμε έχουμε μια οθόνη και δεν είναι όπως στην τάξη κανονικά».
Και δεν είναι μόνο αυτό: «Δεν μπορoύμε να κάνουμε γυμναστική, να παίξουμε μπάσκετ, ποδόσφαιρο. Η γυμνάστρια, μας μιλάει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μας λείπουν οι φίλοι μας που δεν τους βλέπουμε στα διαλείμματα. Μας δυσκολεύουν οι υπολογιστές, γιατί δεν ξέρουμε όλα τα πλήκτρα».
Ωστόσο η μητέρα τους Κ. Μ. αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα πράγματα και εκφράζει τις ανησυχίες της, τόσο για την διαρκή παρουσία των παιδιών στο σπίτι, όσο και τις εκπαιδευτικές δυσλειτουργίες που αντιμετωπίζουν με την τηλεκπαίδευση.
«Είμαι διαρκώς σε εγρήγορση. Προσπαθώ να ανταπεξέλθω στην καθημερινότητα και των παιδιών μου και του σπιτιού, αλλά είναι πολύ δύσκολα. Είναι δύσκολη κατάσταση. Είναι πιεσμένα όλα. Δεν μπορούμε να βγούμε να εκτονωθούμε. Οι συσκευές στην αρχή ήταν θέμα, γιατί υπήρχε μόνο ένα λάπτοπ στο σπίτι. Το καλό είναι ότι από το σχολείο μας δάνεισαν ένα τάμπλετ, οπότε αυτό το πρόβλημα λύθηκε. Η πρώτη μέρα ήταν καταστροφική όταν έπεσε το σύστημα. Από την δεύτερη – τρίτη μέρα το σύστημα άρχισε να ρολάρει και είμαστε σε μια καλή κατάσταση. Υπάρχει άγχος, αν θα καλυφθούν κάποια κενά που έχουν δημιουργηθεί από την πρώτη καραντίνα. Έχουμε κληθεί ως γονείς να είμαστε και δάσκαλοι, κατά κάποιο τρόπο».
Μια διαφορετική προσέγγιση της συνεχούς συνύπαρξης της οικογένειας στον ίδιο χώρο, παραθέτει η Ε. Θ.:
«Η επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας γίνεται άλλοτε πιο δυνατή, ουσιαστική, ανθρώπινη και άλλοτε αμήχανη, ανατρεπτική, αδιέξοδη. Όλοι συνυπάρχουμε σ΄ ένα οικείο μεν περιβάλλον – ελαφρώς μεταβαλλόμενο λόγω της ανάγκης τήρησης κανόνων υγιεινής και υπερβολικής καθαριότητας – με πρωτόγνωρες ωστόσο απαγορεύσεις που καταπιέζουν τα θέλω, τα μπορώ και τα πράττω του καθενός, συνθέτοντας μια ασταθή και εύθραυστη ισορροπία. Η ατομική ευθύνη είναι εκείνη που φιμώνει διαπροσωπικές σχέσεις, μονομερείς ελευθερίες και καθορίζει με επιτακτικό τρόπο συλλογικές ευθύνες εντός της οικογενειακής εστίας».
Η επόμενη μέρα θα φέρει πάλι, τα ίδια διλήμματα, τις ίδιες ανασφάλειες, τις ίδιες απορίες, νέες ελπίδες, νέες ανακοινώσεις, νέα κρούσματα, νέες αναγγελίες για τα εμβόλια κατά του Covid19 που θα διατεθούν στις αγορές του κόσμου, με τον ερχομό της νέας χρονιάς. Γεγονός είναι, ότι η ζωή είναι ένα δώρο, και η μάχη για την καταπολέμηση της πανδημίας μέσα από τις προσπάθειες χιλιάδων νέων επιστημόνων για την δημιουργία του πολύτιμου εμβολίου έχει ήδη κερδηθεί.
Μάριος Ηρακλής Γκάτζιος
Φωτο: pexels
ΈΝΤΥΠΟΣ ΑΝΑΓΝΏΣΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΉΣΟΥ