Πορτοχέλι – Τόπος μοναδικής ομορφιάς αλλά και μεγάλης ιστορικής σπουδαιότητας με επίκεντρο τη νήσο Χηνίτσα

Όλοι γνωρίζουμε το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος της περιοχής Πόρτο Χελίου, που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον επιφανών Ελλήνων και ξένων, οι οποίοι το επέλεξαν για παραθεριστική διαμονή και το έχουν καταστήσει τόπο μεγάλης προβολής και διεθνούς ενδιαφέροντος.
Λίγοι όμως γνωρίζουν την ιστορική αξία του τόπου αυτού, στον οποίο με κέντρο τη νήσο Χηνίτσα, έχουν διαδραματιστεί από της αρχαιότητος εξαιρετικά γεγονότα.Η προβολή τους σε συνδυασμό με τη διαφύλαξή των αποτυπωμάτων τους, θα ενισχύσει την ποιοτική εικόνα και θα αναδείξει περαιτέρω τη σπουδαιότητα της περιοχής.
Σήμερα θα υπενθυμίσουμε ορισμένα στοιχεία της ιστορίας του Πόρτο Χελίου και ιδιαίτερα της νησίδας Χηνίτσας, της  αρχαίας  Αλιούσσας και τον σημαντικό ρόλο της, που την καθιστά πολύτιμη πέρα από τη φυσική της ομορφιά.
 
Ας ξεκινήσουμε από την «Περιήγηση» του Παυσανία.
… «από δε Σκυλλαίου  πλέοντι, ως επί τήν πόλιν άκρα τε έστιν ετέρα Βουκέφαλα και μετά την άκραν  νήσοι,  πρώτη μεν Αλιούσσα- παρέχεται δε αύτη λιμένα ενορμίσασθαι ναυσίν επιτήδειον-μετά δε Πιτυούσσα, ….»  (Παυσανίας, 2ος μ.Χ. αιώνας) (δηλαδή, παρείχε η νήσος Αλιούσσα ασφαλές λιμάνι για τα πλοία και μετά συναντούσε κανείς τη νήσο Πιτυούσσα, δηλαδή τις σημερινές Σπέτσες).
 
Στην περιοχή του Πόρτο Χελίου, εγκατεστημένος στο ανατολικό άκρο του λιμανιού,απέναντι από τη σημερινή πόλη του Πόρτο Χελίου βρισκόταν ο αρχαίος οικισμός Αλιείς, ο οποίος έλαβε το όνομά του από την ασχολία των κατοίκων με την αλιεία. Τον οικισμό αυτό κατοίκησαν μετέπειτα οι Τιρύνθιοι μετανάστες, οι οποίοι έφθασαν εκεί γύρω στα 468 π.Χ. και διαμορφώθηκε έτσι η πόλη Αλιείς Τιρύνθιοι, η οποία διέθετε σημαντικό εμπορικό λιμάνι.
 
 Οι αλιείς κάτοικοί της είχαν κατασκευάσει εργαστήρια επεξεργασίας πορφύρας (τα γνωστά όστρακα, που ονομάζονται καλόγνωμες  και σήμερα σπανίζουν στις ελληνικές θάλασσες).Η κατεργασία τους γίνονταν με μυστικές συνταγές.
Στο γοητευτικό νησάκι, εγγύς του Πόρτο Χελίου και της πόλεως των Αλιέων, με την αρχαία ονομασία Αλιούσσα, σήμερα Χηνίτσα, έλαβαν χώρα σημαντικά γεγονότα σε διάφορες ιστορικές περιόδους.
 
Η Χηνίτσα, κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, αποτελούσε καταφύγιο στη διάρκεια των Σλαβικών επιδρομών. Στα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνα, ήταν ναύσταθμος για τον στόλο του αυτοκράτορα Κώνσταντου του Β’, ο οποίος πήγαινε συνήθως προς τη Σικελία και οχύρωνε ναύσταθμους στην πορεία για την ασφαλή παραμονή των πλοίων του. Ακόμα και σήμερα σώζονται επί του εδάφους της  κεραμεικά σκεύη καθημερινής χρήσης. Βρέθηκαν δε πόρπες ζωνών και αρκετά νομίσματα με την κεφαλή του αυτοκράτορα Κώνσταντου του Β’.
Όλα αυτά τα ευρήματα βρίσκονται στο Μουσείο Σπετσών.
 
Αλιούσσα ονομάστηκε κατά τον 1ον π.Χ. αιώνα(αναφορά του Στράβωνος), λόγω της απασχόλησης των κατοίκων της νήσου και της περιοχής με την αλιεία.
Κατά την περίοδο της Β΄Ενετοκρατίας, στις  αρχές του 18ου αιώνα, χρησιμοποιούνταν από τον Ενετικό στόλο λόγω του ευλίμανου κόλπου της.
Εξάλλου και το Πόρτο Χέλι, ή Porto Bizato κατά τους Ενετούς, συμπεριλαμβάνονταν στα έξι σημαντικά λιμάνια της Πελοποννήσου.
 
Όλα αυτά τα αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανάγκη ιδιαίτερης φροντίδας και προστασίας της Χηνίτσας, της αρχαίας Αλιούσσας, από τις αρμόδιες αρχές, την Αρχαιολογική Υπηρεσία, το Δασαρχείο,το ΥΠΕΚΑ, τον δήμο φυσικά, τους δημότες και τους απειράριθμους φίλους του Πόρτο Χελίου και της ευρύτερης περιοχής.
 
Μανόλης Τσακίρης
Συγγραφέας
Μέλος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, Ηθικής Τάξεως, 1977
Νόμιμος εκπρόσωπος της «Πανελλαδικής Εταιρείας για την προστασία του περιβάλλοντος και του πολιτισμού, ΑΛΙΟΥΣΑ-ΧΗΝΙΤΣΑ-ΜΕΤΟΧΙ»