«Άναντα, κάταντα, πάραντα»
του Στέλιου Παπαθεμελή*
Η εικόνα του κόσμου σήμερα : «λίθοι, πλίνθοι, κέραμοι ατάκτως ερριμμένα». Σε διεθνές επίπεδο χαοτική η διαχείριση του. Γενοκτόνοι, αποκεφαλιστές, σταυρωτές θάβουν ζωντανούς, βιάζουν παιδιά (!) Σε Ιράκ και Συρία το τρισβάρβαρο χαλιφάτο σφάζει Χριστιανούς, αλεβίτες, σιίτες, γεζιντί, κάθε αλλόδοξο. Ουδείς που μπορεί αντιδρά. Στο μεταξύ η βαρβαρότητα μετακομίζει στην καθ’ ημάς Δύση.
Τελικά στα καλά καθούμενα βρισκόμαστε ενώπιον νέου Ψυχρού Πολέμου. Απλώς δεν τον ονομάζουν, υπέρ βωμών και εστιών. Και παρά τις παταγώδεις αποτυχίες τους, «ουκ ηβουλήθησαν συνιέναι».
Σημείον αντιλεγόμενον η Ουκρανία. Άσοφα προενήργησε η ΕΕ. Χωρίς προηγούμενο σοβαρό στρατηγικό σχεδιασμό. Την χαρακτήρισε συνδεδεμένη χώρα – προοίμιο ένταξης – ορίζοντας ασυμβίβαστο συμμετοχής της στην Ευρασιατική Ένωση του Πούτιν, όπου ο ζωτικός της χώρος. Είναι οξύτατη γεωπολιτική πρόκληση της Ρωσίας. Εγκατάσταση μέσα στην αυλή της. Φυσικό να απαντήσει με όρους ισχύος η Μόσχα.
ΗΠΑ – ΕΕ απεφάσισαν εν θερμώ κυρώσεις. Το παράδοξο είναι με την ΕΕ. Οικονομικά αλληλεξαρτώμενη και ενεργειακά ολοκληρωτικά εξαρτώμενη από τη Ρωσία, (ετήσιες εμπορικές σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας 460 δισ. δολάρια), σύρθηκε τυφλά στο άρμα της Ουάσιγκτον (ενώ οι αμερικανορωσικές εμπορικές σχέσεις φτάνουν μόλις τα 40 δισ. δολάρια).
Κεφαλαιώδες στρατηγικό λάθος. Οι Ευρωπαίοι προχώρησαν σε ανομιμοποίητες κυρώσεις. Η απόφαση είναι των μονίμων αντιπροσώπων, με διά περιφοράς υπογραφές των αρμοδίων υπουργών. Ευρωκοινοβούλιο και εθνικά Κοινοβούλια δεν ένιωσαν την ανάγκη να εμπλακούν στοιχειωδώς στο μείζον ζήτημα, το οποίο θα χαντακώσει το σύνολο των ευρωπαϊκών οικονομιών. Κραυγαλέο το δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ.
Άκριτη υπερατλαντική πολιτική, να στερήσουν από τη Ρωσία το φυσικό της χώρο επιρροής προκαλώντας ταυτόχρονα εκ βάθρων αλλαγές στις αγορές της.
Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Αν υπήρχε θα είχαν απορρίψει εξαρχής τον αμερικανικό σχεδιασμό. Η Γερμανία είναι εκείνη που τα ρωσικά αντίμετρα μπορούν κυριολεκτικά να τη διαλύσουν. (Ίσως έτσι βάλει μυαλό!) Λειτούργησε ως διχασμένη προσωπικότητα. Θέλει και την πίτα σωστή και τον σκύλο χορτάτο! Η Ουάσιγκτον αναλώμασι της ΕΕ ομαδοποιεί Πολωνία, Βαλτικές, Βαλκάνια, και ονειρεύεται να προσαρτήσει αβρόχοις ποσί την Ουκρανία.
Καθώς η, υποτίθεται Ενωμένη, Ευρώπη αποδεικνύεται θεσμικά ανήμπορη, η διπλωματική κινητικότητα που ξεκίνησε επιτέλους την Κυριακή με την τετραμερή του Βερολίνου (ΥΠΕΞ Γερμανίας, Ρωσίας, Γαλλίας, Ουκρανίας), αν και εξωθεσμική, γεννάει τις πρώτες ελπίδες υπέρβασης της κρίσης. Τα συγκρουόμενα συμφέροντα πλεονάζουν αλλά τα κοινά είναι ισχυρότερα. Χωρίς άρση μέτρων – αντιποίνων ο επερχόμενος χειμώνας θα είναι εφιαλτικός για τους Ευρωπαίους, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις τους. Μην παίζουν εν ου παικτοίς. Το δίπολο αμερικανικά μέτρα – ρωσικά αντίμετρα αφήνει απυρόβλητη την Ουάσιγκτον, σχετικά απυρόβλητη την Ρωσία και ημιθανή την Ευρώπη με αποσυντεθειμένη την παρούσα οικονομική της ατμομηχανή, την Γερμανία.
Βαρόμετρο των διακρατικών σχέσεων δεν είναι η φιλία, αλλά το συμφέρον. Χώρες που επιλέγουν την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική άσχετα με το μέγεθός τους αναπτύσσουν στρατηγικές βασισμένες στη σύμπτωση συμφερόντων. Έτσι ωφελούνται.
Και άλλοι «ανήκουν εις την Δύσιν». Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να κινούνται με κριτήριο το συμφέρον τους. Οι μόνοι που δεν το καταλαβαίνουμε είμαστε εμείς. Πάντοτε δεδομένοι. Γι΄ αυτό και πάντα προδομένοι … Σε θετικά μας διαλείμματα οι ελληνορωσικές σχέσεις απέδωσαν καρπούς για την Ελλάδα και την Κύπρο σε στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο. Δεν μιλάμε για τις φαντασιώσεις περί «ξανθού γένους». Χρησιμοποιούμε όρους ρεάλ πολιτίκ. Η ελληνική προεδρία το προηγούμενο εξάμηνο, ως μη ώφειλε, υπήρξε βασιλικότερη του βασιλέως στο Ουκρανικό με σοβαρή βλάβη των συμφερόντων μας και του εκεί Ελληνισμού. Μολονότι βρίσκονταν σε θέση θεσμικής ισχύος και όφειλε να αναλάβει πρωτοβουλίες διευθέτησης του Ουκρανικού και αποτροπής της κρίσης, έπραξε το αντίθετο.
Έστω αργά μπορούμε και τώρα να δράσουμε. Αφορμή η συνάντηση των 4 ΥΠΕΞ στο Βερολίνο.
Η γεωπολιτική και οικονομική επίθεση που δέχεται ο Ελληνισμός εδώ και στην Κύπρο επιτείνεται από την απερίσκεπτη ολόψυχη ταύτισή μας με τις αμερικανοευρωενωσιακές κυρώσεις. Τα επίχειρά της τα πληρώνουν πρώτοι οι ροδακινοπαραγωγοί μας. Η σειρά των όλων άλλων ακολουθεί. Ευκαιρία όμως να ξεκαθαρίσουν οι βασικοί λογαριασμοί : Να σταματήσει ο Νότος να αιμοδοτεί άλλο τον Βορρά.
Σωστός ο Γερμανός φιλόσοφος Όσκαρ Νέγκτ. («Βήμα» 10/8/14 ) Καταγγέλλει την τρόικα ότι καταστρέφει τις σχέσεις Ελλάδος – Ευρώπης, προτείνει ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, κυρίως όμως εντοπίζει το προπατορικό μας αμάρτημα : «Τρόμαξα όταν σ’ ένα ταξίδι μου στην Ελλάδα διαπίστωσα ότι η συνείδηση για τη μεγάλη παράδοσή σας είναι πολύ πιο έντονη στους Γερμανούς από ότι στους Έλληνες»! Μας πήραν χαμπάρι, ότι δίνουμε «τα άγια τοις κυσί»… Γι’ αυτό ενώ ψάχνουμε τον ίσιο δρόμο μας πάνε ανάκατα : ανηφορικά, κατηφορικά, λοξά, «άναντα, κάταντα, πάραντα» ( Όμηρος, Ιλιάδα Ψ 116 )
* Πρόεδρος της Δημοκρατικής Αναγέννησης