Ενίσχυση δικαιωμάτων των παιδιών στα πλαίσια των ποινικών διαδικασιών

Οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την Τετάρτη 9 Μαρτίου τη νέα οδηγία που θα διασφαλίζει την ορθότητα της δικαστικής διαδικασίας για παιδιά που είναι ύποπτα ή κατηγορούνται για κάποιο έγκλημα. Η οδηγία, η οποία συμφωνήθηκε ανεπίσημα με το Συμβούλιο τον περασμένο Δεκέμβριο, αναγνωρίζει το δικαίωμα σε όλα τα άτομα κάτω των 18 ετών να έχουν τη συνδρομή δικηγόρου και να συνοδεύονται από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα (ή άλλον ενδεδειγμένο ενήλικο) καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.
 
“Το νομοθετικό κείμενο παραθέτει έναν πλήρη κατάλογο δικαιωμάτων και εγγυήσεων και λειτουργεί ως ένα κοινό ευρωπαϊκό πρότυπο για την παροχή δίκαιων δικαστικών διαδικασιών στους ανηλίκους. Έχουμε επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της ανάγκης ανάληψης της ευθύνης για το έγκλημα και της ανάγκης να ληφθεί δεόντως υπόψη η ευάλωτη θέση των ανηλίκων και οι ιδιαίτερες ανάγκες τους”, δήλωσε η εισηγήτρια Caterina Chinnici (Σοσιαλιστές, Ιταλία).
 
Η νέα οδηγία εγκρίθηκε με 613 ψήφους υπέρ, 30 κατά και 56 αποχές.
 
Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία θα εξασφαλίσει ότι τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν τις διαδικασίες της δικαστικής προσφυγής. Πρωταρχικό μέλημα πρέπει να είναι πάντα τα μείζονα συμφέροντα του παιδιού, αναφέρει το κείμενο της οδηγίας, ενώ προβλέπει επίσης το δικαίωμα σε ατομική αξιολόγηση από εξειδικευμένο προσωπικό και σε ιατρική εξέταση σε περίπτωση που ένα παιδί έχει στερηθεί την ελευθερία του.
 
 
Δικαίωμα νομικής βοήθειας κατά την άσκηση του δικαιώματος της υπεράσπισης
 
Οι ευρωβουλευτές προσέθεσαν μια διάταξη που υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι τα παιδιά έχουν τη συνδρομή δικηγόρου σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Εξαιρέσεις από το δικαίωμα αυτό μπορεί να γίνουν μόνο υπό το φως των ειδικών περιστάσεων της κάθε υπόθεσης, ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, στο προδικαστικό στάδιο, με βάση πάντα το καλύτερο συμφέρον του παιδιού.
 
Ξεχωριστή κράτηση από τους ενήλικες και λοιπές εγγυήσεις για δίκαιες δικαστικές διαδικασίες
 
Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά στερούνται της ελευθερίας τους πριν από την καταδίκη τους μόνο ως έσχατο μέτρο, εφόσον δοθεί ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, και για τη μικρότερη δυνατή χρονική διάρκεια. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι τα παιδιά κρατούνται χωριστά από τους ενήλικες, εκτός εάν κρίνεται ότι αυτό δεν εξυπηρετεί τα μείζονα συμφέροντά τους.
 
Η οδηγία περιλαμβάνει και άλλες διασφαλίσεις, όπως:
 
το δικαίωμα των παιδιών να ενημερώνονται άμεσα για τα δικαιώματά τους και τη διεξαγωγή της διαδικασίας
 
η παροχή πληροφοριών που πρέπει να παρέχονται στον ασκούντα τη γονική μέριμνα του παιδιού ή άλλον ενδεδειγμένο ενήλικα, ο οποίος υποδεικνύεται από το παιδί και εγκρίνεται από την αρμόδια αρχή
 
το δικαίωμα να συνοδεύεται το παιδί από το εν λόγω πρόσωπο στις συνεδριάσεις του δικαστηρίου και, κατά περίπτωση, στα άλλα στάδια της διαδικασίας, όπως η ανάκριση
 
το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής ζωής κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής διενέργειας των ακροαματικών διαδικασιών ενώπιον του δικαστηρίου χωρίς την παρουσία κοινού
 
ειδική κατάρτιση για τους δικαστές, τους εισαγγελείς και τους άλλους επαγγελματίες που ασχολούνται με ποινικές διαδικασίες που αφορούν τα παιδιά
 
 
Επόμενα βήματα
 
Η οδηγία μένει τώρα να εγκριθεί επίσημα και από το Συμβούλιο των ευρωπαίων υπουργών. Μόλις δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεση τους τρία έτη προκειμένου να τη μεταφέρουν στην εθνική τους νομοθεσία.
 
Η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία έχουν επιλέξει να μην εφαρμόσουν την παρούσα οδηγία και έτσι δεν θα δεσμεύονται από αυτήν.