Η νέα πραγματικότητα της πληροφόρησης!

Στο πρόσφατο δημοψήφισμα για το Brexit στην Βρετανία οι περισσότερες μεγάλες και σοβαρές εφημερίδες, από τον Gardian και τον Economist μέχρι και τους Financial Times και τον  Observer υποστήριξαν την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. Μόνο οι  κατά κανόνα πιο λαϊκές και λιγότερο έγκυρες, παρόλο περισσότερο μαζικές, σαν την Daily Mail και την Sun υποστήριξαν το Brexit. Το αποτέλεσμα το ξέρετε…

Πριν από τις πολύ πρόσφατες Αμερικανικές εκλογές πάνω από 500 εφημερίδες υποστήριξαν την Χίλαρι, ενώ τον Τράμπ μόνο 25! Οι εκδότες θεώρησαν -και όχι λάθος- ότι οι επιπτώσεις στην περίπτωση να βγει ο Τράμπ θα ήταν σοβαρότερες από οποιαδήποτε ιδεολογική, διαχωριστική γραμμή! Έτσι ακόμα και ακραίες συντηρητικές εφημερίδες και κανάλια πήγαν κόντρα στον Τράμπ. Πρέπει να ήταν η πιο μονόπλευρη πολιτική στήριξη από ΜΜΕ στην πρόσφατη πολιτκή ιστορία. Τα αποτελέσματα τα είδαμε όλοι…

Αλλά για να μην πηγαίνουμε μακριά, και στο δικό μας πρόσφατο δημοψήφισμα, οι μεγαλύτερες σε κυκλοφορία παραδοσιακές εφημερίδες, αλλά και τηλεοπτικά κανάλια με μεγάλη τηλεθέαση υποστήριξαν ένθερμα και πολλές φορές δραματικά το «ΝΑΙ». Το οποίο κατατροπώθηκε, άσχετα αν μετά η…κωλοτούμπα  από την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ…

Τι μπορεί αν σημαίνουν όλα αυτά;

Υποτίθεται ότι τα ΜΜΕ (Εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνο), διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, επηρεάζουν την σκέψη του πολίτη, προωθούν πολιτικές, κυβερνήσεις και συμφέροντα, διαμορφώνουν με λίγα λόγια τη «κοινή γνώμη». Τα τρία προηγούμενα παραδείγματα και όχι μόνο, δείχνουν ότι αυτή η δύναμη έχει δραματικά ελαττωθεί.

Τελικά, τα παραδοσιακά ΜΜΕ δεν επηρεάζουν και τόσο τον κόσμο πια, είναι φανερό ότι έχουν χάσει το μονοπώλιο της ενημέρωσης. Το δείχνει και η κάθετη πτώση της κυκλοφορίας τους την τελευταία δεκαετία, που συμπίπτει με την εμφάνιση μιας νέας παγκόσμιας πραγματικότητας που λέγεται internet. Οι νέες γενιές το αγκάλιασαν αμέσως, οι λόγοι είναι πολλοί, αναγνώστες των εφημερίδων είναι πια άνθρωποι μιας κάποιας ηλικίας που δεν μπόρεσαν να προσαρμοσθούν με την νέα ψηφιακή  πραγματικότητα. Η πτώση των Πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδων ήταν κάθετη, ενώ ο περιφερειακός τύπος αντέχει ακόμα, λόγω της τοπικής ειδησεογραφίας, που παρουσιάζει… ‘Όλοι θέλουν να μάθουν τα νέα της πόλης τους και της περιοχής τους, κυρίως τα κοινωνικά. Τώρα σιγά-σιγά με την εμφάνιση δυναμικών Περιφερειακών  ειδησεογραφικών site, αρκετά οργανωμένων, άρχισε η συρρίκνωση και του Περιφερειακού τύπου. Όπως και να γίνει οδηγείται και αυτός προς εξαφάνιση. Είναι θέμα χρόνου.

Το Ίντερνετ προσφέρει απεριόριστη πληθώρα πηγών ενημέρωσης και μάλιστα σχεδόν δωρεάν, αυτό όμως δεν σημαίνει μόνο πως η αξία του μηνύματος κάθε ξεχωριστής εφημερίδας ή καναλιού φθίνει. Αποδεικνύεται ότι η φύση των μηνυμάτων που επιλέγει να δέχεται ο πολίτης αλλάζει, από το ίδιο το γεγονός, ότι οι επιλογές του ξαφνικά τείνουν στο άπειρο…

Μπροστά σε αυτόν τον βομβαρδισμό πληροφορίας οι πολίτες δεν κάθονται να αξιολογήσουν τις πιο αξιόπιστες και αντικειμενικές πηγές που είναι διαθέσιμες, αντίθετα επιλέγουν αυτές τα μηνύματα των οποίων ταιριάζουν με όσα έχουν ήδη  στο κεφάλι τους!… Το ότι ξαφνικά με το Ίντερνετ υπάρχουν εκατό πηγές ενημέρωσης εφάμιλλες ή σχεδόν εφάμιλλες με τον Guardian δεν σημαίνει ότι κάποιος που διάβαζε κυρίως Sun και σπάνια Guardian θα ανακαλύψει μια από αυτές. Σημαίνει απλά ότι αυτός ο κάποιος θα ανακαλύψει άλλες εκατό πηγές εφάμιλλες της Sun και δεν πρόκειται ποτέ να ξαναδιαβάσει οτιδήποτε θυμίζει Guardian…

Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ψάχνονται όλα τα ΜΜΕ. Προσπαθούν να προσαρμοσθούν σε έναν κόσμο που μιλάει άλλη γλώσσα πια, που είναι δεικτικός σε άλλα μηνύματα, που αντιδρά στις παραδοσιακές φόρμες ενημέρωσης αρνητικά, απορριπτικά!

Πρόσφατα, ταξιδεύοντας σε δύο-τρεις Ευρωπαϊκές χώρες το μόνο που έβλεπα στα αεροδρόμια, στα καφέ, στα εστιατόρια, στους δρόμους ήταν ανθρώπους, και μεγάλης ηλικίας πια, σκυμμένους σ’ ένα κινητό ή ένα λαπτοπ!… Χαμένοι στον κόσμο τους, στην δική τους εικονική και όχι μόνο, πραγματικότητα. Η κλασσική εικόνα στο μετρό και στο τρένο του επιβάτη με μια εφημερίδα ή ένα βιβλίο στο χέρι έχει σχεδόν εξαφανιστεί!…

Ο Τράμπ με 500 εφημερίδες εναντίον του και μόνο με το «βρώμικο» site του Στεφαν Μπανον [που συνδεεται με ακροδεξιες και ρατσιστικες οργανωσεις] στο πλευρό του έγινε Πρόεδρος των ΗΠΑ… Το παράδειγμά του άρχισαν να ακολουθούν ο Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία με ένα δίκτυο εκατοντάδων «κομάντος» του διαδικτύου που σπέρνουν τον ασύδοτο λαϊκισμό και πολλές ακροδεξιές κινήσεις στην Ευρώπη.

Αυτό, άλλωστε δεν έκανε και κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ και ως αντιπολίτευση και σαν κυβέρνηση;… Όλος αυτός ο συμφερτός της λασπολογίας, της πλαστογράφησης, της παραπληροφόρησης άρχισε να ανησυχεί και την Google που ανακοίνωσε ότι μελετά «φραγές» για να ανακόψει την μάστιγα που εξαπλώνεται, «φρακάροντας» σε πρώτη φάση τα ανώνυμα site.

Βρισκόμαστε στην μεταβατική φάση  προς την ολοκληρωτική  αλλαγή της εποχής μας , που κανείς δεν ξέρει που θα «κάτσει η μπίλια». Την νέα εποχή για την οποία ο Όργουελ είχε επιγραμματικά πει: «Η ανθρωπότητα δεν έχει ελπίδα να σωθεί αν δεν σηκώσει τα μάτια της από την οθόνη ώστε να αντιληφθεί τι γίνεται»!…
 
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Τ. Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου.