Ένα αρχαιολογικό Πάρκο για την κοίτιδα των Ολυμπιακών

Ένα εγχείρημα το οποίο θα δώσει την ώθηση στην Ολυμπία, να κερδίσει τη θέση που της αξίζει, ως ένα από τα πιο ισχυρά brand name παγκοσμίως, παρουσιάστηκε από τον δήμαρχο Γιώργο Γεωργιόπουλο, τον περιφερειάρχη Δυτική Ελλάδας, Νεκτάριο Φαρμάκη και τον ιδρυτή του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ», Σταύρο Μπένο, κατά την διάρκεια της χθεσινής συνάντησής τους στο δημαρχείο της Αρχαίας Ολυμπίας, με αφορμή την υπογραφή τριμερούς μνημονίου συνεργασίας. 

Πρόκειται για το «Αρχαιολογικό Πάρκο», ένα πρόγραμμα δηλαδή, το οποίο ως στόχο έχει, την ανάδειξη όχι μόνο των μνημείων, αλλά και του περιβάλλοντα χώρου όπως και των δραστηριοτήτων των κατοίκων, έτσι ώστε να αποτελέσει το επίκεντρο της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης όχι μόνο του Δήμου αλλά και της ευρύτερης περιοχής, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του ilialive.gr.

Ο δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας, Γιώργος Γεωργιόπουλος, αφού καλωσόρισε τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας αλλά και τον πρόεδρο του «Διαζώματος» τόνισε ότι η κρίση του κορωνοϊού δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στο βασικό προϊόν του τόπου, τον τουρισμό, όπου ιδιαίτερα στην Ολυμπία το χτύπημα είναι μεγάλο, καθώς συνδέεται άμεσα με την κρουαζιέρα. 

Τόνισε επίσης ότι «… ανέδειξε και στρεβλώσεις αυτού του παράγοντα, του οικονομικού, του τοπικού και αναπτυξιακού στις οποίες πρέπει να ενσκήψουμε, πρέπει πάνω σε αυτές να αναστοχαστούμε και να δούμε τις δυνατότητές μας, να επαναπροσδιορίσουμε το μοντέλο της τουριστικής μας ανάπτυξης και γενικότερα της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής. 

Η Ολυμπία βεβαίως έχει και συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως έχει και ελλείψεις. Από τα πλεονεκτήματα θέλουμε να πάρουμε την προστιθέμενη αξία, πρέπει να ενσκήψουμε πάνω σε αυτά, στις ελλείψεις πρέπει να δούμε τις διορθώσεις τις οποίες πρέπει να κάνουμε.

Αλλά πριν κάνουμε αυτό, πρέπει να αναρωτηθούμε τι είναι η Ολυμπία. Συνηθίζουμε να λέμε ότι είναι μία παγκόσμια πόλη, ή ένα αξιών. Είναι κι αυτά. Είναι ταυτόχρονα και σημείο αναφοράς όπως και ιστορικό θεμέλιο των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Του σημαντικότερου θεσμού όχι μόνο αθλητικού, πολιτιστικού και κοινωνικού γενικότερα στη σύγχρονη εποχή. Θα μπορούσε όμως η Ολυμπία να είναι κι άλλα πράγματα. Θα μπορούσε να είναι ένας τόπος που συνδέει το παλιό με το καινούργιο. 

Την ιστορία με την σύγχρονη εποχή. Ταυτόχρονα μπορεί να είναι και ένας πόρος παραγωγής σύγχρονου πολιτισμού. Ταυτόχρονα είναι και ένας πόρος τουριστικός με πλεονεκτήματα όπως είπα και στρεβλώσεις. Τι κάνουμε και τι πρέπει να κάνουμε και τι θέλουμε να κάνουμε εμείς οι τρεις που είμαστε εδώ, εκπροσωπώντας τους θεσμούς μας, προκειμένου να διορθώσουμε αυτές τις στρεβλώσεις και να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Πριν από λίγο καιρό, στο προηγούμενο πρόγραμμα, η χώρα, οι περιφέρειες, οι δήμοι, η κυβέρνηση, τα υπουργεία, συναντήθηκαν με δύο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Τις ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις και τις βιώσιμες αστικές αναπτύξεις. Δύο εργαλεία τα οποία το προηγούμενο διάστημα δοκιμάστηκαν, έδωσαν πλεονεκτήματα, αξιοποιήθηκαν συγκριτικές δυνατότητες, βελτίωσαν ελλείψεις και μειονεκτήματα. Σήμερα όμως, είμαστε ακόμα πιο ώριμοι και οι δήμοι και οι Περιφέρειες προκειμένου αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία να τα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και η Ολυμπία σε συνεργασία με τους δύο θεσμούς με τους οποίους συζητούμε σήμερα, μπορεί να πάρει το καλύτερο από την αξιοποίηση αυτών των χρηματοδοτικών εργαλείων», ανέφερε ο κ. Γεωργιόπουλος τονίζοντας παράλληλα ότι χρειάζονται επιπλέον και συνέργιες, συμπράξεις, συμμαχίες και συνεργασίες, όχι μόνο στο θεσμικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο των τοπικών φορέων, γιατί εκείνο που δεν κατάφεραν τα προηγούμενα χρόνια, οι ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις και οι βιώσιμες αστικές αναπτύξεις, ήταν όπως χαρακτηριστικά δήλωσε να «μοχλεύσουν» τις τοπικές οικονομίες. Να μπορέσουν δηλαδή να δώσουν κίνητρα, να ενώσουν δυνάμεις και να προωθήσουν τα πλεονεκτήματα, κυρίως αναφορικά με τον τουρισμό της Αρχαίας Ολυμπίας.

Επιπλέον ο κ. Γεωργιόπουλος αναφερόμενος σε αυτό το νέο καινοτόμο εγχείρημα που επιχειρείται τόνισε ότι: «Τι θέλουμε από αυτή την ολοκληρωμένη χωρική επένδυση; Κεντρικός πυρήνας είναι γεωγραφικά η Ολυμπία και η ευρύτερη περιφέρεια του Δήμου της Αρχαίας Ολυμπίας. Της έχει δοθεί ένα Συμβολικό όνομα, που ορίζεται και μέσα από την ταυτότητα αυτού του τόπου, γιατί θα έλεγα ότι ένα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα είναι και η ανάδειξη της ταυτότητας της Αρχαίας Ολυμπίας. Ονομάζεται «Αρχαιολογικό Πάρκο της Αρχαίας Ολυμπίας». Και όπως πολλά από τα αρχαιολογικά πάρκα της χώρας, τα καλά οργανωμένα, προϋποθέτει ορισμένα πράγματα. Προϋποθέτει όρια. 

Προϋποθέτει ικανοποιητική προσπέλαση. Προϋποθέτει διαμορφωμένες εσωτερικές διαδρομές. Στάσεις, σημάνσεις. Προϋποθέτει υποδομές ανάλογα με τις ανάγκες. Είτε είναι υποδομές προσπελασιμότητας, είτε είναι ο φωτισμός, είτε είναι τα δίκτυα ύδρευσης, είτε το δίκτυο απορροής ομβρίων, ακόμα και η αντιπλημμυρική προστασία που είναι βασικό ζητούμενο για την επόμενη προγραμματική περίοδο, αντικεραυνική, αντιπυρική προστασία. Είναι η παρέμβαση στην αρχιτεκτονική του τοπίου. Είναι η υλοποίηση και αυτό είναι βασικό στοιχείο του αρχαιολογικού χώρου με το ευρύτερο περιβάλλον αισθητικά λειτουργικά και αναπτυξιακά. Βεβαίως και οργανωτικές ενέργειες. Όπως είναι ένα τεκμηριωμένο marketing, ένα place marketing αλλά και ένα Branding.

Γιατί σήμερα μιλάμε για τον ανταγωνισμό των πόλεων και πρέπει να δούμε μέσα από αυτά και την εξέλιξη του place marketing και του Branding που ορίζει μία ταυτότητα. Έχει ταυτότητα η Ολυμπία αλλά αυτή η ταυτότητα χρειάζεται προώθηση, προβολή και αξιοποίηση. Η προβολή της που είπαμε, η σύνδεση με των ων ουκ άνευ με τις τοπικές επιχειρήσεις ένα κομμάτι που θα αναλάβει το Διάζωμα και που έχει εμπειρία τεράστια σε αυτά τα ζητήματα, συμπυκνωμένη εμπειρία από άλλες παρεμβάσεις σε όλη την Ελλάδα. 

Για τουριστικές αγροτικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής και σύνδεσης με τα τοπικά προϊόντα. Και βεβαίως ζούμε στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού. Και εδώ τα εργαλεία που μας δίνουν οι νέες τεχνολογίες είναι απαραίτητα και για την ταυτότητα της περιοχής και για την προώθηση του προϊόντος αλλά και για την σύνδεση των παραγόντων του τουριστικού προϊόντος μεταξύ τους. Όπως θα μπορούσε να είναι, ακόμα και η παραγωγή και η διάθεση ενθύμιων, που δεν διαθέτει η περιοχή και πρέπει κάποια στιγμή η Αρχαία Ολυμπία να αποκτήσει.

Αυτά κι άλλα πολλά, που προσδοκούμε ότι στην επόμενη τετραετία και σε βάθος του προγράμματος και πέραν αυτής, μπορεί να είναι το ζητούμενο για την Ολυμπία. Αυτό που τόσα χρόνια αναζητούσε και που δεν είχε. Δηλαδή ένα τεκμηριωμένο, ολοκληρωμένο, ένα ολιστικό πρόγραμμα που θα απαντά στην μεγάλη της ταυτότητα, στο τουριστικό της προϊόν, στην πολιτιστική της ακτινοβολίας στο σήμερα, στην σύνδεση της με το σύγχρονο ολυμπιακό κίνημα, στην σύνδεση της με τους διακρατικούς οργανισμούς όπως είναι η Ευρωπαΐκή Ένωση, γιατί όλα αυτά η Ολυμπία μπορεί να τα έχει, πρέπει να τα έχει, μπορεί να τα πάρει στο μέλλον, με την βοήθεια της Περιφέρειας, του Διαζώματος, όλων των φορέων που μπορούν να ενσκήψουν, γιατί η Ολυμπία μπορεί να αποτελέσει το όχημα για την ανάπτυξη όλης της Ηλείας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, γιατί όχι και την ανάπτυξη και την προβολή της ίδιας της χώρας. 

Η Ολυμπία αποτελεί ένα εθνικό «προϊόν» το οποίο μένει αναξιοποίητο, ένας εθνικός πόρος τεραστίων διαστάσεων, ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί τα επόμενα χρόνια. Ξεκινάμε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου της Αρχαίας Ολυμπίας, αύριο στο Περιφερειακό Συμβούλιο και έπεται συνέχεια, βάζουμε το πρώτο λιθαράκι σε αυτόν τον δύσκολο δρόμο».

Από την πλευρά του ο κ. Φαρμάκης τόνισε ότι: «Η Ολυμπία με το βαρύ ιστορικό και πολιτιστικό της φορτίο, πρέπει και θα ανοιχτεί στο μέλλον. Νομίζω ότι η παρουσία μας σήμερα εδώ δηλώνει ότι ήρθε η ώρα να μπει στο σύγχρονο παγκόσμιο χάρτη ως Διεθνές Σύμβολο Πολιτισμού και Βιωσιμότητας. Ήρθε η ώρα η Δυτική Ελλάδα να αναδείξει το πλούσιο πολιτιστικό της απόθεμα και η Αρχαία Ολυμπία, η πατρίδα των Ολυμπιακών Αγώνων, να κερδίσει τη θέση που της αξίζει, πραγματικά, ως ένα από τα πιο ισχυρά Brad παγκοσμίως. Είναι επιλογή μας, ο προσανατολισμός μας ανέκαθεν ήταν και θα είναι στη Γη της Φλόγας. 

Ακριβώς γιατί ως Περιφερειακή Αρχή, πιστεύουμε ότι διαθέτουμε έναν σπάνιο θησαυρό που δεν έχουμε αξιοποιήσει. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε την ευθύνη της περιφέρειας, ξεκίνησε με μία μεγάλη προσπάθεια εξωστρέφειας και ενίσχυσης της εικόνας της Δυτικής Ελλάδας στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Η προσπάθεια μας αυτή, συνεχίζεται με σχέδιο και μεθοδικότητα παρά τις πρόσκαιρες αντιξοότητες λόγω του κορονοϊού. Θέλουμε πραγματικά και θέλω να πιστεύω ότι θα το πετύχουμε κιόλας, η Δυτική Ελλάδα να λάμψει σε όλο τον κόσμο και θέλουμε μέσα σε αυτή τη λάμψη η Αρχαία Ολυμπία να είναι το σύμβολο της ελπίδας και της εξωστρέφειας. Είναι «win-win» για όλους.

Ήρθε η ώρα λοιπόν, από τα σχέδια και τα οράματα να ξεκινήσουμε τις πράξεις και τις δράσεις. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επιθυμεί και θα το πράξει με τον Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Διάζωμα από κοινού, να διαμορφώσουμε μία νέα στρατηγική ολοκληρωμένης χωρικής επένδυσης, που στόχο θα έχει την βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της Αρχαίας Ολυμπίας. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι προετοιμαζόμαστε εγκαίρως, σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα, για να εντάξουμε τον σχεδιασμό μας αυτό, στη νέα προγραμματική περίοδο.

Με την εξασφάλιση της χρηματοδότησης από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 21 – 27» η Αρχαία Ολυμπία και η Δυτική Ελλάδα αλλά και η ευρύτερη περιοχή θα αποκτήσουν βασικά έργα υποδομής, που θα αναβαθμίσουν και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων, θα διευκολύνουν την διακίνηση των επισκεπτών και θα εξασφαλίσουν ένα βελτιωμένο αισθητικά και λειτουργικά αποτέλεσμα για όλο τον Δήμο και φυσικά για όλη την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος γιατί όλα αυτά επηρεάζουν το ένα το άλλο. Η περιοχή αναπτύσσεται, με βασική προϋπόθεση την προστασία και προώθηση του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματός της, ενώ στον κεντρικό πυρήνα της νέας ολοκληρωμένης χωρικής επένδυσης, βρίσκεται η δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου και η σύνδεση του διπόλου αθλητισμός- τουρισμός έτσι ώστε η περιοχή να αποκτήσει συνεκτική, πολιτιστική και τουριστική ταυτότητα, προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα και στην ανάγκη μίας ευρύτερης αξιοποίησης του πολιτιστικού και ιστορικού δυναμικού της».

Ως ένα πλανητικό μνημείο, ένα μνημείο των πολιτών του κόσμου, με εξαιρετικό συμβολισμό, χαρακτήρισε στη συνέχεια την Αρχαία Ολυμπία ο Σταύρος Μπένος , τονίζοντας ότι εκτός από την εξαιρετική δουλειά των αρχαιολόγων ήρθε η στιγμή να ενωθούν και άλλες δυνάμεις, για να δώσουν μία ολοκληρωμένη μορφή στο «Αρχαιολογικό Πάρκο». Ο κ. Μπένος έκανε λόγο για «…ένα πνευματικό ταξίδι από τις υποδομές, στην συγκρότηση νέων προϊόντων πολιτιστικού τουρισμού. Για να κάνουμε όμως αυτό το ταξίδι, θα πρέπει να υπερβούμε τον εαυτό μας, πρέπει να αξιοποιήσουμε το πνευματικό κεφάλαιο που έχει παραχθεί παγκοσμίως και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η Ευρωπαΐκή Ένωση δεν αρκέστηκε μόνο στο να παράξει αυτό το σπουδαίο κεφάλαιο των ολιστικών προγραμμάτων, αλλά μας έδωσε και τα όπλα να το υλοποιήσουμε. Τα όπλα είναι η υφιστάμενη προγραμματική περίοδος που αξιοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό αλλά τώρα οφείλουμε να κάνουμε ένα ποιοτικό βήμα πιο μπροστά. Σας καλώ να σκεφτείτε πόση προίκα υπάρχει σ’ αυτή την περιοχή.

Πόσες δυνάμεις υπάρχουν. Δεσπόζει βεβαίως ο αρχαιολογικός χώρος. Σκεφτείτε όμως τους ανθρώπους, τους επιχειρηματίες, τους ανήμπορους ανθρώπους αυτούς που έχουν μείνει πίσω, σκεφτείτε το μεγάλο περιβαλλοντικό θαύμα που υπάρχει εδώ γύρω, όλα αυτά αναρωτιέμαι, δεν μπορούν να συνενωθούν ως μία μεγάλη δύναμη για να αποτελέσουν αυτό το μεγάλο οραματικό προϊόν και πλαίσιο που σας απλώνουμε τώρα μπροστά σε αυτό το τραπέζι;» ανέφερε ο κ. Μπένος ο οποίος στην συνέχεια της ομιλίας του διερωτήθηκε ποια είναι η σχέση που έχει η τοπική κοινωνία με το μνημείο;

«Δεν θα έπρεπε να είναι πιο δυναμική η σχέση της σε όλα τα επίπεδα; Από τους μεμονωμένους πολίτες, από την εκπαιδευτική κοινότητα, από την επιχειρηματικότητα; Αυτό είναι το ένα ποίημα. Το άλλο όμως το βήμα, το πιο φιλόδοξο είναι να γίνουν τα μνημεία το επίκεντρο της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης όχι μόνο του Δήμου αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Πως θα γίνουν όμως όλα αυτά; Μετά τις υποδομές έχουμε άλλα τρία βήματα. Το επόμενο βήμα είναι ο ψηφιακός κόσμος. Δεν υπάρχουμε χωρίς αυτό και μαζί μ’ αυτό συναφές είναι και το πρόγραμμα προβολής. Αυτό εδώ δεν πρέπει να το προβάλουμε ιδιαιτέρως; Αυτό το πράγμα το καινούργιο που θα φτιάξουμε; Προκειμένου ο πολίτης του κόσμου, όπου κι αν βρίσκεται, ανοίγει το κινητό του, ανοίγει το λάπτοπ και μας βλέπει. Βλέπει ποιοι είμαστε. Βλέπει την έχουμε. Βλέπει τα «καλούδια« μας. 

Γιατί σήμερα ο επισκέπτης είναι απαιτητικός! Δεν αρκείται να δει μόνο τον αρχαιολογικό χώρο. Θέλει να ζήσει μία εμπειρία σήμερα ο επισκέπτης. Και η εμπειρία δεν είναι μόνο να γευτεί τον μαγικό αρχαιολογικό χώρο. Θέλει να δει την τοπική κοινωνία, θέλει να δει τις συνήθειες του κόσμου, θέλει να δει τον πρωτογενή τομέα, θέλει να δει ωραία οινοποιεία, θέλει να δει την γαστρονομία της περιοχής, θέλει να δει και κάποιες γυναίκες που θα κάνουν υφαντά και άλλα. Το τρίτο βήμα, είναι ένα τοπικό σύμφωνο ποιότητας».

Ακολούθως ο κ. Μπένος ανέλυσε τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπει μία επιχείρηση στο σύμφωνο ποιότητας, και την θεωρία του management, ή θεωρία της ολικής ποιότητας. «Πρέπει λοιπόν να έχεις σύστημα διαχείρισης παραπόνων, περιβαλλοντικές δράσεις, ανακύκλωση και εξοικονόμηση ενέργειας, εκπαιδευτικά προγράμματα για το προσωπικό, υποχρεωτική χρήση των τοπικών προϊόντων στα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, ή προβολή των τοπικών προϊόντων αν δεν είναι εστιατόριο ή ξενοδοχείο ή επιχείρηση που θα συμμετέχει στο σύμφωνο ποιότητας. 

Και το πιο ωραίο απ’ όλα είναι το συμμετοχικό marketing για να γίνουμε οικογένεια. Δηλαδή κάθε επιχείρηση δεν θα προβάλλει μόνο τον εαυτό της αλλά συνολικά το προϊόν». Τέλος, ο πρόεδρος του «Διαζώματος» αναφερόμενος στην βιωσιμότητα, πρόσθεσε ότι: «Φτιάχνουμε ένα προϊόν, πρέπει να σκεφτούμε πως θα ζήσει, πως θα κυβερνηθεί αυτό το προϊόν, πως θα το διοικήσουμε σωστά. Εδώ μπαίνει πάλι μία ξενική ορολογία που θα μπει στη ζωή μας και ελπίζω κάποτε να νομοθετηθεί κιόλας, είναι τα περίφημα DMO. Φορείς διαχείρισης και διοίκησης των προορισμών. Του προορισμού, γιατί θα φιλοδοξούμε να τον κάνουμε προορισμό, δεν θα είναι πέρασμα όπως είναι σήμερα. Θα θέλουμε να είναι τόσο ελκυστικό που να έχουμε και διανυκτέρευση εδω από τους επισκέπτες της περιοχής.

Συνεπώς, πρέπει να σκεφτούμε ποιος είναι ο κατάλληλος φορέας. Πως θα γίνει αυτό; Μάλλον φαίνεται ότι ο καταλληλότερος φορέας είναι οι αναπτυξιακές εταιρίες τόσο των περιφερειών όσο και των δήμων, άρα θα κάνουμε μία πιο ειδική διερεύνηση για να δούμε τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις. Για όλα αυτά που σας περιγράφω, το διάζωμα θα συμβάλει κι αυτό που θέλω να σας πω με μεγάλο καμάρι και είναι μία δική μου εμμονή, όλα αυτά που φαίνονται στο μνημόνιο θα είναι δωρεάν από το Διάζωμα. Ότι τεχνογνωσία δώσει το διάζωμα στο δήμο για να συγκροτηθεί το προϊόν αυτό και σε όλη την Ελλάδα παρέχεται δωρεάν. Και μάλιστα για να είμαστε και πιο αποτελεσματικοί ιδρύσαμε και μια θερμοκοιτίδα. 

Την θερμοκοιτίδα του Διαζώματος. Που είναι καμιά δεκαριά νέα κεφάτα παιδιά που έχουν πιάσει όλες τις πλευρές από την παραγωγή περιεχομένων για το αρχαιολογικό περιεχόμενο, από την συγκρότηση ιστοσελίδων κ.α. Άρα λοιπόν σε όλο αυτό το ταξίδι σε όλη αυτή την διαδρομή το διάζωμα θα είναι δίπλα συνεπώς και καθημερινά προκειμένου να φτιάξουμε το καλύτερο δυνατόν προϊόν» ανέφερε ο κ. Μπένος υπογραμμίζοντας όμως ότι τίποτα μεγάλο δε γίνεται εάν δεν το αποφασίσει πρώτα η τοπική κοινωνία. Επισημένοντας την ανάγκη μίας ενημερωτικής εκστρατείας, προκειμένου να το αγαπήσει ο κόσμος, για να μπορέσει και να «στεριώσει» όπως χαρακτηριστικά τόνισε.