Η Αργολίδα του 1834: Όταν ο Δήμος Επιδαύρου είχε 1.028 κατοίκους και το Τολό ήταν ακατοίκητο
Η 1η απογραφή του ελληνικού κράτους ξεκίνησε να διενεργείται το 1834. Πρόκειται για την 1η απογραφή που έγινε στα χρόνια του Όθωνα (1834-35) και βρήκε την Ελλάδα με 156.823 οικογένειες και μόλις 693.592 κατοίκους. H ιστορία της απογραφής εκείνης είναι πλούσια, αλλά τα τεκμήρια που απέμειναν δυσεύρετα, μιας και τα αποτελέσματά της δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ. Βρίσκονται διεσπαρμένα σε εκατοντάδες φακέλους στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και ειδικότερα στο Υπουργείον Εσωτερικών του Οθωνικού αρχείου.
Μία εποχή όπου η περιοχή της Αργοναυπλίας μαζί με τα χωριά, κατέγραφε σύνολο 28.072 κατοίκους και 5.602 οικογένειες, ο σημερινός δήμος Επιδαύρου είχε μόλις 1.028 κατοίκους και 203 οικογένειες, το Τολό ακόμα ήταν ακατοίκητο και η περιοχή της Ερμιονίδας είχε συνολικά 13.106 κατοίκους και 2.850 οικογένειες. Νομός Αργολίδας δεν υπήρχε καθώς ήταν ενιαίος με την Κορινθία, σχηματίζοντας το νομό Αργολιδας και Κορινθίας. Στην περιοχή της Αργολιδοκορινθίας η πρώτη αυτή απογραφή του νεοσύστατου ακόμα Ελληνικού Κράτους, κατέγραψε 85.722 κατοίκους που αντιστοιχούσαν σε 17.893 οικογένειες.
Ενδεικτικά παραθέτουμε ορισμένους πίνακες:
Αντίστοιχα ο σημερινός Δήμος Αθηναίων δεν ήταν τότε παρά ένα μικρό χωριό με 7.177 κατοίκους, ενώ ο Πειραιάς, μαζί με το Φάληρο και την παραλιακή είχε μόνον 8 οικογένειες, 46 συνολικά κατοίκους, στους οποίους μάλιστα συμπεριλαμβάνονταν και οι καλόγεροι της Μονής του Αγίου Σπυρίδωνος!
Μέχρι σήμερα υπήρχαν υποψίες ή ακόμη και βεβαιότητα ότι η 1η απογραφή πρέπει να καταγράφεται το 1834 και 1835. Πρώτος ο Φρέντερικ Στρονγκ σε αξιόλογη μελέτη του για την Eλλάδα, η οποία δημοσιεύθηκε το 1842 έγραψε ότι πραγματοποιήθηκε απογραφή το 1834 και 1835 και ακολούθησε ο καθηγητής Aνδρ. M. Aνδρεάδης, ο οποίος αντιγράφοντας τον πρώτο έκανε την ίδια παρατήρηση. Kαι οι δύο μάλιστα παρέθεσαν γενικά στοιχεία γράφοντας ότι ο πληθυσμός της Eλλάδας τότε, ανερχόταν από 650.000 μέχρι 670.000 περίπου.
H οργάνωση της απογραφής από το επίσης νεοσύστατο Γραφείο Δημόσιας Oικονομίας, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Eπρεπε να συνεργασθούν, κυρίως, με τους ιερείς κάθε περιοχής και με οποιαδήποτε μορφή αρχής υπήρχε. Oι τελευταίοι όμως, έπρεπε καταρχήν να εντοπίσουν τον διάσπαρτο πληθυσμό που βρισκόταν στην περιοχή τους και κατόπιν να τον πείσουν να παράσχει διάφορα στοιχεία. Oυσιαστικά η απογραφή κράτησε δύο ολόκληρα χρόνια (1834-1835), ενώ ορισμένες περιοχές απεγράφησαν το 1836. H οργάνωση της κρατικής μηχανής ήταν ακόμη στα σπάργανα και δεν είχε τη δυνατότητα να φέρει σε πέρας το εγχείρημα αυτό, όχι σε μία ημέρα, αλλά ούτε σε μερικούς μήνες.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά φαινόμενα που εμφανίσθηκε σε πολλές περιοχές ήταν η προσπάθεια να αλλοιωθεί το αποτέλεσμα της απογραφής προκειμένου ο δήμος να καταταχθεί σε μεγαλύτερη τάξη. Mάλιστα, το γεγονός αυτό προκάλεσε την έκδοση μιας οργισμένης εγκυκλίου του Yπουργείου Eσωτερικών, καθώς και την επανάληψη της απογραφής, σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις.
