Αντιδράσεις για το νέο χαράτσι στο νερό

Νέο χαράτσι στους λογαριασμούς του νερού για τους αγρότες αλλά και τα νοικοκυριά φέρνει η απόφαση που υπογράφουν 7 υπουργοί και η οποία αναρτήθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β1751/22-5-2017), με θέμα την «Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του».

Η κυβέρνηση επικαλείται για το νέο αυτό χαράτσι την υπάρχουσα νομοθεσία (Ν. 3199, ΠΔ 51/2007) και την Οδηγία 2000/60/ΕΚ.

Με ανακοίνωσή της η ΛΑΕ εκφράζει την αντίθεσή της σε αυτή την απόφαση για τον λόγο πως το νερό είναι το βασικότερο κοινωνικό αγαθό ενώ η Οδηγία έχει νεοφιλελεύθερη λογική, διότι στοχεύει στην εμπορευματοποίησή του και τελικά στην ιδιωτικοποίηση του.

Όπως σημειώνεται στην σχετική ανακοίνωση:

«Με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση μετατρέπει ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ το νερό από δημόσιο και κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα, αφού επιβάλλεται σε βάρος των πολιτών χαράτσι για την ανάκτηση του κόστους της παροχής του ύδατος για όλες τις χρήσεις (ύδρευση και άρδευση). Τα νοικοκυριά θα επιβαρυνθούν με το «περιβαλλοντικό τέλος» και οι αγρότες και με το «τέλος άρδευσης». Το οποίο αποτελείται από:

α) ένα σταθερό τέλος και

β) ένα μεταβλητό τέλος.

Το σταθερό τέλος εφαρμόζεται στην άρδευση ανά στρέμμα καλλιέργειας. Τα μεταβλητά τέλη ανά κυβικό μέτρο εφαρμόζονται στους χρήστες ανάλογα με τη ποσότητα του ύδατος για αγροτική χρήση που καταναλώθηκε. Στα μεταβλητά τέλη περιλαμβάνεται και το «περιβαλλοντικό τέλος». Επιπλέον οι αγρότες θα επιβαρυνθούν και με το κόστος αγοράς και τοποθέτησης του μετρητή.

Επειδή το νερό είναι ένας από τους παράγοντες τους κόστους της αγροτικής καλλιέργειας (κατανάλωση ρεύματος κ.λπ.) Το νέο αυτό χαράτσι αυξάνει ακόμα περισσότερο το κόστος παραγωγής για τους αγρότες, αφού η επιβάρυνση θα φτάνει κατά μέσο όρο από 300 έως 600 ευρώ, το χρόνο.

Η Λαϊκή Ενότητα καταγγέλλει την απόφαση αυτή της κυβέρνησης και επισημαίνει ότι οι αγρότες, όπως και όλοι οι πολίτες, δεν αντέχουν άλλα χαράτσια.

Η ΛΑΕ τονίζει ότι η διαχείριση του νερού στην άρδευση είναι άμεσα συνδεδεμένη με το σχεδιασμό στη γεωργία.

Ο προσανατολισμός πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της αλλαγής του τρόπου άρδευσης, ώστε να μετατραπεί σε «στάγδην» και να γίνεται μέσα από συλλογική δίκτυα άρδευσης, δηλαδή μέσα από τους οργανισμούς ΓΟΕΒ.

Συνεπώς, πρέπει λοιπόν να επιδοτηθούν οι αγρότες για τη μετατροπή του τρόπου άρδευσης στάγδην, αλλά και να γίνουν επενδύσεις για να έχουμε παντού συλλογικά δίκτυα άρδευσης.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η ΛΑΕ τονίζει ότι μια μόνο απάντηση μπορεί να υπάρξει. Η διαμόρφωση ενός κοινωνικο-πολιτικού μετώπου που θα καταργήσει την συγκεκριμένη ΚΥΑ της τιμολόγησης του νερου αλλά και θα ανατρέψει και τις μνημονιακές δεσμεύσεις για ξεπούλημα των υδατικών πόρων της χώρας και την ιδιωτικοποιηση των υπηρεσιών και οργανισμών ύδρευσης και άρδευσης».

 

Τι αναφέρει η απόφαση:

Με βάση τα όσα αναφέρονται στην απόφαση ο προσδιορισμός του χρηματοοικονομικού κόστους πραγματοποιείται ετησίως λαμβάνοντας υπόψη και τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης περιόδου, από τον πάροχο υπηρεσιών ύδατος.

Ο προσδιορισμός του χρηματοοικονομικού κόστους γίνεται για όλες τις υπηρεσίες ύδατος (ύδρευση, άρδευση, παροχή νερού για βιομηχανική χρήση, πότισμα χώρων πρασίνου, χρήσεις αναψυχής, αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων κ.λπ.).

Γενικοί κανόνες προσδιορισμού του Περιβαλλοντικού Κόστους

Το Περιβαλλοντικό Κόστος προσδιορίζεται σε επίπεδο Υδατικού Συστήματος (ΥΣ) ή ανά ομάδα ΥΣ και προκύπτει από τον προσδιορισμό του κόστους των Συμπληρωματικών Μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ)

 

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ

Κοινή διαδικασία τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος

Η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, γνωστοποιεί, έως 31 Οκτωβρίου κάθε έτους, στους παρόχους υπηρεσιών ύδατος καθώς και στους οικείους ΟΤΑ Α’ βαθμού, το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου ανά κυβικό μέτρο που αντιστοιχεί στους τελικούς χρήστες.

Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος, από το 2018 και μετά, εντός του πρώτου εξαμήνου κάθε έτους, προσδιορίζουν τα τιμολόγιά τους και κοινοποιούν τη σχετική απόφαση στη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία εκδίδει συστάσεις, εφόσον απαιτείται και ενημερώνει σχετικά την Ειδική Γραμματεία Υδάτων.

Για τον προσδιορισμό των τιμολογίων οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προς τελικούς χρήστες λαμβάνουν υπόψη, πέραν του χρηματοοικονομικού κόστους και το περιβαλλοντικό κόστος καθώς και το κόστος πόρου. Στα τιμολόγιά τους αναγράφεται υποχρεωτικά, με διακριτό, ευκρινή και εύληπτο τρόπο, το “περιβαλλοντικό τέλος”. Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προβαίνουν στην είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους από τους τελικούς χρήστες. Το ποσό των εισπραχθέντων περιβαλλοντικών τελών αποδίδεται από τους παρόχους υπέρ του Πράσινου Ταμείου, σε Ειδικό Λογαριασμό που συστήνεται για την χρηματοδότηση των σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων.

Από το ανωτέρω ποσό, το 2,5% παρακρατείται από τους παρόχους, για ίδιο λογαριασμό, με εξαίρεση τις πολυμετοχικές επιχειρήσεις ύδρευσης αποχέτευσης που είναι «εισηγμένες» στο χρηματιστήριο, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, έναντι του κόστους παροχής των σχετικών υπηρεσιών.

Στις περιπτώσεις των συμβάσεων μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και ΕΥΔΑΠ ΑΕ, ΕΥΑΘ ΑΕ ή άλλων παρόχων υπηρεσιών ύδατος, η ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού τέλους στα τιμολόγια αυτών των παρόχων πραγματοποιείται κατά τις περιόδους που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.

Για τις υδρογεωτρήσεις εκτός οργανωμένων συλλογικών δικτύων, το περιβαλλοντικό τέλος ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μετά από εισήγηση της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σε περίπτωση που το Υδατικό Σύστημα εκτείνεται στα διοικητικά όρια περισσοτέρων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, το περιβαλλοντικό τέλος ορίζεται από κοινού.

 

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Η τιμολογιακή πολιτική εξασφαλίζει επαρκή ανάκτηση του κόστους και μακροχρόνια βιωσιμότητα των επενδύσεων στον αστικό κύκλο.

Για λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, δύναται να προβλέπεται διαφορετικό τιμολόγιο σε ειδικές χρήσεις ύδατος όπως στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δομές προσωρινής υποδοχής/φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών, πυροσβεστική.

Πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για ύδρευση ή/και αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων είναι η ΕΥΔΑΠ ΑΕ, η ΕΥΑΘ ΑΕ, η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ, η Εταιρεία Παγίων ΕΥΑΘ, οι ΔΕΥΑ, οι ΟΤΑ Α’ βαθμού, καθώς και λοιποί φορείς που παρέχουν νερό ύδρευσης στους τελικούς χρήστες.

Τα περιβαλλοντικά τέλη επιβάλλονται στους τελικούς χρήστες, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης.

1. Τα τιμολόγια προσδιορίζονται από τους παρόχους των υπηρεσιών παροχής νερού ύδρευσης και των υπηρεσιών αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων (πάγια ή/και ογκομετρική χρέωση) και εγκρίνονται από την αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της κείμενης νομοθεσίας. Ο προσδιορισμός των τιμολογίων γίνεται κατά τρόπο ώστε τα συνολικά έσοδα να καλύπτουν το συνολικό κόστος των υπηρεσιών ύδατος του συγκεκριμένου παρόχου

Κάθε πάροχος ορίζει περισσότερες της μίας αύξουσες κλίμακες κατανάλωσης και αντιστοίχως αυξανόμενα κλιμάκια τελών ογκοχρέωσης, προκειμένου να αποτρέπεται η υπερβολική κατανάλωση και να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση
του νερού.

H πρώτη κλίμακα κατανάλωσης αντιστοιχεί στις βασικές ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού. Στην πρώτη κλίμακα περιλαμβάνονται και οι απαραίτητες ποσότητες ύδατος για τη λειτουργία των κοινωνικών υποδομών (π.χ. πρόνοια, υγεία, εκπαίδευση). Η ποσότητα που αντιστοιχεί στην πρώτη κλίμακα παρέχεται σε οικονομικά προσιτή τιμή που μπορεί να προσεγγίζει τη μηδενική.

Για το μέρος εκείνο του πληθυσμού που ανήκει στις ευπαθείς ομάδες, όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 1, παρ. 4 του ν. 4019/2011, όπως ισχύει, καθορίζονται ευνοϊκότερες τιμές χωρίς να ανατρέπεται η λειτουργία της τιμής ως μέσου αποτροπής της σπατάλης νερού.

Το ύψος των τελών που αντιστοιχεί στην υψηλότερη κλίμακα κατανάλωσης ορίζεται σε επίπεδα που αποθαρρύνουν την υπερβολική κατανάλωση.

Σε κάθε περίπτωση, πιθανά κενά ανάκτησης κόστους που θα προκύψουν θα καλύπτονται από τους υπόλοιπους χρήστες ύδατος του παρόχου.

Στην περίπτωση κατά την οποία, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην απόφαση, δεν εξασφαλίζεται επαρκής ανάκτηση του κόστους, ο πάροχος υπηρεσιών ύδατος υποβάλει στη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Σχέδιο Εφαρμογής Δράσης στο οποίο εκτίθενται τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση της επαρκούς ανάκτησης συμπεριλαμβανομένης τυχόν απόκλισης . Το Σχέδιο εγκρίνεται από τον Ειδικό Γραμματέα Υδάτων της ΕΓΥ.

Κάθε πάροχος υποχρεούται να καταγράφει τους χρήστες του, τις ποσότητες ύδατος που παρέχει για κάθε χρήση σε κάθε χρήστη, τα στοιχεία κόστους του και τα έσοδα από κάθε χρήστη.

Η συχνότητα καταμέτρησης των ενδείξεων και περιοδικής τιμολόγησης των ανωτέρω υπηρεσιών διασφαλίζει ότι ενδεχόμενη υπερβολική κατανάλωση σε ορισμένη περίοδο δεν εξισορροπείται με μειωμένες καταναλώσεις σε προηγούμενη ή επόμενη περίοδο, έτσι ώστε η χρέωση να λειτουργεί ως κίνητρο για ορθολογική κατανάλωση νερού.